Weernieuws

Eigenlijk ben ik er niet zo dol op. Ik houd niet van vliegen. Niet in helikopters, niet in vliegtuigen. Maar af en toe ontkom ik er niet aan. Vandaag is zo’n dag.

De winter van 1963, jarenlang onbetwist op de eerste plaats van koudste winters, heeft zijn toppositie enkele jaren geleden verloren. De nieuwe nummer één op de ranglijst van winters met de grootste kouproductie is de winter van 1947.

Het noorden van de Verenigde Staten heeft de afgelopen maanden al enkele malen met hevige kou te kampen gehad, met name rondom de Grote Meren. Daar zorgen sneeuwstormen, aangedreven door het zogenaamde lake-effect snow, voor indrukwekkende hoeveelheden sneeuw. Het doet denken aan een vergelijkbaar fenomeen dat in 1987 onze eigen Waddeneilanden trof, met name Terschelling en Ameland.

We maken een tot op dit moment best interessante winter mee. Niet dat het weer zo tot de verbeelding spreekt, wel omdat de luchtdrukverdelingen die we voorgeschoteld krijgen steeds weer de context van de belangrijkste drijvers achter het weer tarten.

Nu we in de eerste vijf delen van onze serie uitgebreid hebben teruggekeken op de unieke winter van 1963, resteert één prangende vraag: kan een winter van dit kaliber zich in onze tijd nog voordoen? In dit vijfde en laatste deel proberen we die vraag te beantwoorden.

Tweeënhalve maand winters stuntwerk van topklasse! Zo typeerde de onlangs overleden weerhistoricus Jan Buisman de legendarische winter van 1979 in zijn boek Bar en Boos.

Ik heb het niet zo op gondels. Zeker niet op die grote, die tussen slechts 2 palen en aan één kabel, binnen enkele minuten 1250 meter omhoog gaan.

Het is februari 1963. Nederland zit al wekenlang vast in de greep van de winter, en die lijkt voorlopig niet van plan om ons los te laten.

Het licht winterse weer met vorst in de nachten van de afgelopen dagen komt morgen en woensdag tijdelijk ten einde. Lang duurt dit niet. Vanaf donderdag bereikt drogere lucht ons land alweer en kan het in de nachten opnieuw licht en lokaal matig vriezen.

Het was op 4 januari 28 jaar geleden dat voor het laatst in 1997 de Elfstedentoch werd gehouden. Daarna zijn we er nog één dichtbij geweest, in 2012. Maar ook toen kwam het er niet meer van. Tegenwoordig geloven steeds meer mensen dat het er nooit meer van komt. Heel anders was dat in 1963. Toen was het al op 18 januari zover. Een ooggetuigenverslag van de finish van toen door de nu 84-jarige Jannie Span.