Winterinval in slow motion

Foto boven: Een straffe oostenwind voert koudere en steeds drogere lucht aan - Jolanda Bakker

We maken in Nederland een winterinval in slow motion mee. Al vanaf afgelopen zaterdag zit de wind bij ons in de oosthoek, pas vanaf nu begint het kouder te worden.

Stel je nou toch voor dat de brongebieden van die oostelijke wind net als in vroegere winters gewoon koud waren geweest. Dan hadden we nu al een winterse periode van een dag of 5 achter de rug gehad. In het klimaat van tegenwoordig is een lange aanloop nodig om het uiteindelijk ook kouder te Laten worden. En laten we eerlijk zijn, de komende twee kerstdagen zien er behoorlijk koud uit, vooral doordat erg droge lucht wordt aangevoerd.

Een straffe oostenwind voert koudere en steeds drogere lucht aan - Jolanda Bakker

In droge lucht voelt het extra koud aan

Droge lucht maakt dat het buiten de deur extra koud aanvoelt. De reden hiervoor is dat het menselijk lichaam zijn temperatuur reguleert door vocht op de huid te brengen. Als dat vocht verdampt, is energie nodig die aan de huid wordt onttrokken en ten koste van de temperatuur ervan gaat. Hoe droger de lucht is, hoe harder die verdamping gaat en des te meer de huid afkoelt. De superdroge lucht van de komende dagen maakt dus dat de temperaturen buiten de deur veel lager aanvoelen dan dat ze in werkelijkheid al zijn.

Advertentie

Het binnenstromen van die drogere lucht was gisteren al bezig. Je voelde het daardoor buiten de deur ook steeds kouder worden. De luchttemperaturen gingen ook heel geleidelijk omlaag. In de avond kwam het noordoosten voor het eerst licht onder het vriespunt, maar toen dreven daar vanuit Duitsland ook de eerste opklaringen binnen. In de rest van het land verliep de dag nog bewolkt en grijs. De afgelopen nacht klaarde het vrijwel overal op.

Op veel plaatsen vroor het al een beetje

Dankzij die opklaringen vroor het ook al op veel plaatsen. De laagste temperatuur werd met -1,5 graden op de vliegbasis Twenthe bij Enschede gemeten. Ook op veel andere plaatsen kwam het tot lichte vorst. Alleen in een smalle kuststrook en op de Wadden bleven de temperaturen nog boven het vriespunt. De oostenwind was bij dit alles aan zee af en toe krachtig.

Vandaag is het op de meeste plaatsen zonnig, al kunnen vanuit Duitsland ook nog wel een paar dunne wolkenvelden overdrijven. Het blijft droog en bij een matige, aan zee krachtige oostelijke tot noordoostelijke wind wordt het vanmiddag tussen 1 en 4 graden.

Komende nacht lichte tot matige vorst

Later in de middag, vanavond en de komende nacht gaat het op veel plaatsen behoorlijk vriezen. Op de koudste plekken kan de temperatuur tot -5 of -6 graden dalen. De laagste temperaturen worden daarbij in het oosten van het land verwacht. Ook wordt de aangevoerde lucht nog flink droger. De dauwpunten dalen hier en daar tot -10 graden.

Advertentie

Morgen is een stralend zonnige eerste kerstdag. De oostelijke tot noordoostelijke wind is matig, aan zee nog steeds krachtig en de temperaturen blijven overdag op veel plaatsen net iets beneden het vriespunt. De grootste kans op een ijsdag is er in het oosten.

In de nacht naar vrijdag lokaal -9 graden

In de nacht naar vrijdag neemt de wind nog iets verder af. Daarbij is het nog altijd helder en komt de droogste lucht het land binnen. Hier en daar kunnen de dauwpunten tot in de buurt van -15 graden dalen. Doordat het nog steeds helder is en de wind wat afneemt, kan de temperatuur nog verder dalen. Hier en daar zijn waarden tot - 9 graden mogelijk. Opnieuw worden de laagste temperaturen daarbij in het oosten van het land verwacht.

Ook tweede kerstdag houdt het stralend zonnige weer aan. Doordat de wind wat minder sterk is, stijgen de temperaturen op veel plaatsen weer tot rond of iets boven het vriespunt. In algemene zin is het dus een fractie warmer dan eerste kerstdag. De wind is nog steeds matig, vooral aan de westkust nog vrij krachtig. In het Waddengebied valt de wind later vrijwel weg.

In het weekend verzachting en meer wolken

Tijdens het weekend, als het hogedrukgebied in de buurt van Schotland terechtkomt, draait de wind bij ons naar noord tot noordwest en stroomt minder koude en ook vochtigere lucht vanaf de Noordzee het land binnen. De bewolking neemt vanuit het noorden dan ook toe, maar in het midden en zuiden kan eerst de zon nog een tijdje schijnen. In de nacht vriest het nog licht, plaatselijk matig, maar overdag komt het kwik overal enkele graden boven nul uit. In het noorden kan het al tussen 5 en 7 graden worden.

Op zondag lijkt de opmars van die zachte lucht tijdelijk wat te stagneren. In het binnenland kan het dan opnieuw kouder worden met temperaturen die lokaal dichtbij het vriespunt blijven. Verder is het bewolkt en kan een beetje motregen vallen. In de nacht naar maandag zou het dan op veel plaatsen een paar graden moeten vriezen, waarna de verzachting maandag overdag wat verder doorzet. Het minst merken ze daar in het zuiden van het land van.

Op de langere termijn opnieuw kouder?

Op de nog wat langere termijn stijgt de kans dat een nieuwe golf met koude lucht vanuit het poolgebied via de Noordzee onze omgeving bereikt. Later volgende week zouden de temperaturen daardoor weer wat omlaag kunnen gaan en neemt de kans op een paar winterse buien toe. Een echte doorbraak naar een zachte periode zit er dan ook niet in.