Winter in Nederland, ook op termijn veel perspectief

Foto boven: De winter is weer in Nederland, en hoe! De eerste ijsbanen zijn al open - Henk Straatman

Eindelijk is de winter in Nederland ingevallen. En hoe! Op de vliegbasis Twenthe bij Enschede heeft het de afgelopen nacht bijna 7 graden gevroren. En dat ondanks de harde wind. Het laat zien hoe koud de lucht is die nu het land wordt ingeblazen.

Ondertussen is er iets bijzonders aan de hand. Terwijl hoog in de stratosfeer de westenwind de komende tijd flink toeneemt en we boven het arctische gebied een beest van een poolwervel tegemoet kunnen zien, komt de invloed daarvan de komende weken nauwelijks omlaag, zo berekent het Europese model. Die sterke poolwervel is er dus wel, maar alleen hoog in de stratosfeer. Aan het aardoppervlak merken we er voorlopig niets van.

De winter is weer in Nederland, en hoe! De eerste ijsbanen zijn al open - Henk Straatman

Volop winterperspectief

Dieper in de atmosfeer, in de luchtlagen onder de poolwervel, is de situatie door de aanwezigheid van een relatief warme laag (waarover we op deze site eerder deze herfst ook al schreven) juist volledig geblokkeerd geraakt. Het is een situatie die volgens de berekeningen van het Europese model nog vele weken kan aanhouden. En zo de winter op het noordelijk halfrond en zeker ook bij ons in Europa voorlopig volop perspectief biedt.

Advertentie

Wie vanochtend buiten was, zal hebben gevoeld hoe koud het op dit moment is. Niet alleen waren de luchttemperaturen bijna overal (alleen Vlieland zat iets boven nul) beneden het vriespunt, ook waaide er een straffe oostenwind (kracht 4 tot 6) en lagen de dauwpunten erg laag. In de vroege ochtend op sommige plaatsen zelfs rond -10 graden.

Het voelt kouder aan dan het is

Lage dauwpunten zorgen ervoor dat het vocht op onze huid snel verdampt. Dat kost energie en zorgt voor een extra temperatuurdaling van de huid. Zo voelt het nog kouder aan dan het al is. Muts, sjaal en handschoenen helpen mee om dit effect te dempen.

De combinatie van de sterke wind, de lage temperaturen en ook de lage dauwpunten zorgde er ook voor dat de ijsaangroei de afgelopen nacht opmerkelijk snel verliep. Door het enthousiasme van vrijwilligers en de kou konden diverse ijsbanen daardoor vandaag al open.

Vandaag en morgen zonnig en koud

Vandaag en morgen verandert weinig. Alleen neemt de wind wat af en gaat de temperatuur in de bovenlucht duidelijk omhoog. Van -2 graden op 1500 meter vandaag, naar +5 graden op diezelfde hoogte aan het einde van morgen.

Advertentie

Aan het aardoppervlak kan het vanmiddag op diverse plaatsen blijven vriezen. Daarbij waait er een matige, aan zee en op het IJsselmeer af en toe krachtige oostelijke tot noordoostelijke wind en lopen de dauwpunten vooral in het zuiden wat op, tot rond -4 of -5 graden.

Vanavond en de komende nacht is het helder, neemt de wind af en dalen de temperaturen tot tussen -5 en -9 graden, met de laagste waarden in het noordoosten en de hoogste temperaturen in het zuidoosten, zuidwesten en noordwesten van het land.

Morgen een tikkeltje warmer

Morgen wordt opnieuw een zonnige en droge dag met alleen in het zuidwesten plaatselijk wat hoge bewolking. De noordoostelijke wind is matig, aan zee vrij krachtig en de temperaturen komen door de warmere bovenlucht hoger uit dan vandaag. Op veel plaatsen komt het kwik tussen 0 en 2 graden uit, in het zuiden kan het plaatselijk nog wat warmer worden.

In de nacht naar zaterdag merken we dat een verandering nadert. Het hogedrukgebied schuift met zijn centrum wat naar het westen op, meer in de richting van Schotland. Boven de Noordzee draait de wind hierdoor naar noordelijke richtingen. In Nederland is de wind op de meeste plaatsen nog noordoostelijk. Wel dringen laaghangende bewolking en mist het noorden van het land binnen, in de rest van het land lijkt de nacht nog helder te verlopen.

Rug van hogedruk markeert de grens

De grens wordt gemarkeerd door een rug van hogedruk. Zuid daarvan ligt de droge en koude lucht met dauwpunten tot -10 graden, noord ervan de veel vochtigere lucht. In het heldere deel van het land gaat het nog een keer tussen 3 en 7 graden vriezen, in het bewolkte en mistige deel in het noorden komen de temperaturen in de nacht langzaam omhoog.

Zaterdag overdag zet dit proces door, maar vertraagt tegelijkertijd. Vooral in het zuidoosten van het land kan het nog lange tijd zonnig blijven, met de daarbij behorende lage dauwpunten. In de rest van het land dringen wolken en vochtigere lucht wel door, in het noorden kan het later zelfs weer een beetje opklaren. Het wordt 1 tot 3 graden, op de Wadden warmer.

Ook een vrij koude zondag

In de nacht naar zondag breiden die opklaringen in het noorden zich uit. Verder vormt zich net ten noorden van Nederland een nieuwe rug. De wind wordt daardoor weer tijdelijk noordoostelijk en de koude lucht kan opnieuw vorderingen maken.

Op veel plaatsen gaat het dan ook weer licht vriezen. Zondag overdag zijn er gebieden met wolken en mogelijk mist, op andere plaatsen komt de zon er mooi door. En weer blijven de temperaturen aan de lage kant. Verder is er dan maar weinig wind.

Na een nacht met opnieuw op veel plaatsen vorst, zet maandag de verzachting verder door, als een noordwestelijke wind met wat meer kracht invalt. Dan neemt de bewolking overal toe en kunnen de temperaturen in heel het land een stukje verder oplopen.

Vrijdag meer over het winterperspectief

Zoals eerder in dit verhaal al aangegeven, is er voor de winter op de langere termijn nog steeds veel perspectief. Meer daarover morgen in een nieuwe editie van de 30-daagse.