Frans dorp moet wijken voor de zee, anders dan Moerdijk

Foto boven: Het dorpje Miquelon, op St-Pierre et Miquelon - Wikipedia

Waar in Nederland de naam Moerdijk de laatste tijd geregeld valt als het om de verplaatsing van dorpen gaat, heeft dat meestal met industrie en ruimteplanning te maken. Maar op een Franse archipel speelt nu een totaal ándere realiteit: een dorp moet verdwijnen vanwege de stijgende zeespiegel. Niet in 2100, maar nu al.

Het gaat om het dorp Miquelon, gelegen op de Franse archipel Saint-Pierre en Miquelon, vlak onder Newfoundland (Canada) in het noordwestelijke deel van de Atlantische Oceaan. De meeste huizen daar staan op amper twee meter boven de zeespiegel. Dat maakt het dorp al jaren kwetsbaar, maar door klimaatverandering wordt die kwetsbaarheid nu acuut.

Het dorpje Miquelon, op St-Pierre et Miquelon - Wikipedia

Een leefomgeving die steeds onveiliger wordt

Het gebied waar het dorp ligt, heeft regelmatig met zware stormen te kampen, restanten van orkanen en hoge golfopzet. In combinatie met een langzaam stijgende zeespiegel wordt steeds meer grond onbewoonbaar of zelfs onverzekerbaar.

Advertentie

De Franse overheid waarschuwde al in 2014 dat Miquelon extreme risico’s liep. Sindsdien geldt in het dorp een bouwstop: nieuwe huizen neerzetten mag simpelweg niet meer.

Stormen geven het laatste duwtje

Na meerdere zware stormen, waarbij overstromingen en schade steeds grotere delen van het dorp troffen, besloot de lokale overheid in 2022 dat het zo niet langer kon. De 630 inwoners kregen te horen dat het dorp stukje bij beetje moet worden verplaatst naar hoger gelegen terrein op het eiland.

Een heel dorp verplaatsen kost enorm veel geld. Frankrijk gebruikt hiervoor het zogenoemde Barnier-fonds, bedoeld voor het verplaatsen panden die bedreigd worden door klimaatrisico’s. Toch gebeurt de verhuizing alleen op vrijwillige basis. Ongeveer vijftig bewoners zijn inmiddels akkoord.

Heimwee naar het oude dorp

De planning is dat elk jaar worden zo’n zeven à acht huizen worden verplaatst of opnieuw opgebouwd op de veilige locatie. Daar komt ook een nieuw orkaanbestendig schuilgebouw.

Advertentie

Zoals vaker bij dit soort projecten zijn bewoners verdeeld. Sommigen willen blijven, omdat het dorp ‘ziel en geschiedenis’ heeft die je niet zomaar meeneemt. Daarom stimuleren de autoriteiten dat inwoners hun nieuwe huis zelf bouwen, vaak met hergebruikte materialen van hun oude woning, zoals traditie is op het eiland.

Na Fiona is de maat vol

Het besef dat verhuizen echt noodzakelijk is, kwam na september 2022. Toen trok orkaan Fiona langs, met windpieken tot 250 kilometer per uur en golven boven vijf meter. De storm raakte met name Newfoundland, slechts tientallen kilometers verderop. Als Fiona iets meer westelijk had gelegen, had Miquelon een ramp kunnen meemaken.

Daarom is de verhuizing, hoe langzaam ook, onvermijdelijk. Zo wordt Miquelon de komende jaren officieel het eerste Franse dorp dat verhuist vanwege zeespiegelstijging.