Nieuwe weerstations in pannen Nederland, België en Frankrijk

Foto boven: De meetopstelling in Aquaduin 1, een duinpan in de buurt van het Belgische Koksijde - Pieter Bliek

Vrieskoujagers Pieter Bliek en Karel Holvoet hebben 4 nieuwen live-stations toegevoegd aan hun meetnetwerk, aan de Nederlandse, Belgische en Franse kust.

Twee van de nieuwe stations zijn de locaties Vogelmeer 4 in de Schoorlse duinen en aan de Hargerweg bij Camperduin. Het temperatuurverloop van deze meetstations is al live te volgen op de homepage van Weerverteller.nl. De andere twee stations zijn het afgelopen weekend geplaatst in Koksijde in België en in Bray-Dunes, vlak over de grens in Noordwest-Frankrijk.

De meetopstelling in Aquaduin 1, een duinpan in de buurt van het Belgische Koksijde - Pieter Bliek

De live stations in duinpan Vogelmeer 4 en aan de Hargerweg bij Camperduin zijn enkele weken geleden al geplaatst. ‘De datalogger in de duinpan van Wimmenum bij Egmond aan den Hoef heb ik daar weggehaald en daarna in de duinpan in de bosjes aan de Hargerweg geplaatst’, vertelt Pieter. ‘Deze datalogger had ik in Wimmenum in de bosjes verstopt, omdat hier nogal eens mensen kwamen. Het zal niet de eerste keer zijn dat een weerstation wordt vernield. De duinpan aan de Hargerweg is ook een risico-duinpan waar geregeld mensen doorheen lopen. Vandaar dat ik de datalogger ook in deze duinpan tussen de bosjes heb verstopt.’

Advertentie

Het bijzondere aan de duinpan is de beschutte ligging ervan

Het bijzondere aan duinpan Hargerweg is volgens Pieter de beschutte ligging, waardoor de koudepoel geconserveerd blijft en verder kan afkoelen dan in de duinpan van Camperduin, een paar honderd meter verderop en dichter bij het strand, die vatbaarder is voor windverstoringen. Hier staat ook een meetstation dat live op Weerverteller.nl is te volgen.

Nog een overzicht van Aquaduin 1 - Pieter Bliek

Pieter: ‘Het andere, nieuwe station dat ik in duinpan Vogelmeer 4 heb geplaatst, staat vlak bij het cluster van de duinpannen Vogelmeer 1, Vogelmeer 2 en Vogelmeer 3. In deze duinpannen staan ook meetstations.’

Het totaal aantal meetstations in de Nederlandse duinpannen dat nu live op de homepage van weerverteller.nl is te volgen, staat op 10 stuks. Klik op de homepage op de kaart met meetstations in Nederland en zoom dan in op de kust van Noord-Holland. Dan worden de locaties van de duinpannen zichtbaar.

Bekijk de data

Als je op het ballonnetje van een duinpan klikt, wordt de naam van de betreffende duinpan zichtbaar en wordt tevens de live-temperatuur in de duinpan op 1,5 meter en op 10 cm meter hoogte weergegeven. Klik je op het icoontje van de temperatuurgrafiek, dan wordt het temperatuurverloop tot 24 uur terug weergegeven, alsmede de hoogste en laagst gemeten waarden tot in honderdsten van een graad nauwkeurig. Je kunt het temperatuurverloop in de grafiek op beide hoogtes bekijken.

Advertentie

Als je op het landschapsicoontje daarnaast klikt, wordt er geomorfologische informatie van de betreffende duinpan weergegeven, zoals de omtrek, oppervlakte, diepte, luchtinhoud en afstand tot de zee. Ook zijn er foto’s en filmpjes van de duinpan te bekijken.

Zie hier de link naar het nieuwe meetstation van de duinpan locatie Vogelmeer 4 in de Schoorlse duinen: https://www.weerverteller.nl/stations/duinpannen-vogelmeer-4

De link naar Hargerweg

Zie hier de link naar het nieuwe meetstation van de duinpan aan de Hargerweg bij Camperduin.

Vorige week vrijdag reed Pieter in alle vroegte naar Koksijde in het zuidwesten van België. ‘Hier hebben we meetapparatuur in 6 duinpannen staan. De kleine Elitech-dataloggertjes heb ik met mijn laptop uitgelezen en gereset voor een nieuwe meetreeks van 3 maanden. Ook heb ik vochtgehalte van de bodems in de duinpannen gemeten. In de duinpan Aquaduin 1, op het grondgebied van de gemeente Koksijde heb ik een ThingsLog-datalogger aan een paal bevestigd. Nu kunnen we het temperatuurverloop op zowel anderhalve meter hoogte als vlak boven de grond in deze Belgische duinpan ook live op internet volgen.’

Optrekkende mist in de Papegaaiduinen - Pieter Bliek

Op een steenworp afstand zit in een andere duinpan ‘Natuur en Bos 2’ in een weerhutje op 10 centimeter hoogte een datalogger van een ander merk dat ook met internet is verbonden. Pieter: ‘Nu kunnen we dus in 2 Belgische duinpannen het temperatuurverloop volgen en zien welke duinpan het koudst wordt.’

De avond daarna klaarde het al op en werd het koud

De vrieskoujagers hoefden overigens niet lang op dat antwoord te wachten. De avond daarop klaarde het op en viel de wind volledig weg, waardoor de duinpannen flink afkoelden. De duinpan ‘Natuur en Bos 2’ koelde tot maar liefst -6,7 graden af. Het nieuw geplaatste meetstation in duinpan Aquaduin 1 registreerde een minimumtemperaturen van -4,16 graden op anderhalve meter en -4,31 graden op klomphoogte.

De reden dat duinpan ‘Natuur en Bos 2’ ruim 2 graden kouder werd dan duinpan Aquaduin 1 komt volgens de vrieskoujager door het verschil in de geomorfologische eigenschappen tussen deze twee duinpannen. ‘Natuur en Bos 2’ is dieper en heeft een grotere uitstralingscapaciteit, waardoor deze pan zijn energie veel beter kwijtraakt. Ook heeft deze pan een humuslaagje op het zand. Humus houdt de warmte slechter vast dan als de duinpan uit puur zand bestaat, hetgeen het geval is in de pan van Aquaduin 1’, verklaart Pieter.

Nog meer optrekkende mist in de Papegaaiduinen - Pieter Bliek

In dit stukje duingebied, dat deels behoort tot de gemeente Koksijde en deels tot gebiedsbeheerder Agentschap voor Natuur en Bos, liggen 5 duinpannen in een cluster bij elkaar. Het zijn de duinpannen Aquaduin 1, Aquaduin 2 en Aquaduin 3. Tot voor kort behoorde dit gebied tot gebiedsbeheerder Aquaduin, maar is nu aan de gemeente Koksijde overgedragen.

Natuur en Bos 1 en 2

In het aangrenzende gebied van Agentschap voor Natuur en Bos liggen de duinpannen Natuur en Bos 1 en 2. Een paar kilometer naar het noorden ligt duinpan Hoge Blekker in het gebied van Aquaduin. Pieter: ‘Gelukkig heb ik onderzoeksvergunningen, want toen ik bij mijn auto terugkwam, stond er politie te paard, met de vraag wat ik in de duinen deed en dat je hier niet met de auto mag komen. Toen ik uitlegde dat ik met toestemming van de gemeente Koksijde meetapparatuur had geplaatst, was het verder in orde.’

Van vrijdag op zaterdag overnachtte de vrieskoujager in Koksijde. De volgende ochtend reed hij naar Bray-Dunes. Dat is de meest noordwestelijke plaats van Frankrijk. Het grenst direct aan het meest zuidwestelijke plaatsje van België, Adinkerke genaamd.

Pieter: ‘Voorheen parkeerde ik mijn auto 800 meter over de grens en liep daar zo de Papegaaiduinen in. Maar dat was helaas niet meer mogelijk, omdat er nu een hek is geplaatst. Op de grens stond een drietal politieagenten’.

Een van hen sprak Engels

‘Vous Parlez Anglais’ vroeg ik. Gelukkig sprak een van hen Engels en vertelde me dat ik mijn auto in België kon parkeren bij Camping du Perroquet. De parkeerplaats ligt letterlijk op de grens. Met een grote paal op mijn schouders, 2 rugtassen en een boodschappentas met spullen en gereedschap liep ik over het fietspad Frankrijk in’.

Het was zaterdagochtend kraakhelder en de vogeltjes floten. Het was heerlijk en rustgevend in de duinen. ‘Toen ik het natuurgebied in liep, hingen de mistbanken nog boven de duinpannen. Snel mijn spullen neergezet en een paar foto’s gemaakt, voordat de zon de mistflarden deed oplossen.’

Ook van de Fransen hebben de vrieskoujagers een onderzoeksvergunning gekregen. Pieter: ‘De boswachter had mij gevraagd een opvallend hesje te dragen, omdat er die ochtend werd gejaagd in de duinen. Ik heb inderdaad schoten tussen de duinpannen horen echoen.’

Er wordt intensief gepatrouilleerd

In het natuurgebied, waar de Papegaaiduinen liggen, wordt intensief door zwaarbewapende gendarmes in legertenue gepatrouilleerd. ‘Toen ik de eerste keer samen met Karel en de Franse boswachter in de duinen liep om de weerhutjes te plaatsen, werden we ineens van 3 kanten door meerdere gendarmes met kogelwerende vesten en automatische geweren omsingeld’, vertelt Pieter. ‘Het was al snel duidelijk dat wij geen kwaad in de zin hadden. Van dit gebied is bekend dat zich er vluchtelingen in de duinen schuilhouden, in de hoop op een oversteek naar Engeland. Vandaar dat er in het grensgebied intensief wordt gepatrouilleerd.’

Dat dit duingebied op de Frans-Belgische grens ligt, merkte de vrieskoujager ook aan alle sms-berichtjes die hij continu op zijn mobiele telefoon ontving. ‘Terwijl ik op mijn knieën de dataloggertjes op mijn laptop uitlas, ontving ik om de beurt sms’jes van Franse en dan weer van een Belgische provider met de tekst ‘welkom in Frankrijk’ en ‘welkom in België’. Dit terwijl ik mij nog steeds in dezelfde duinpan bevond. Dezelfde duinpan bevindt zich toch niet opeens in Frankrijk en dan weer in België?’

In de Papegaaiduinen in Frankrijk meten de vrieskoujagers op 3 locaties: Bray-Dunes 1 t/m 3. Ze doen dat in weerhutjes op 10 centimeter hoogte. Op de locatie duinpan Bray-Dunes 3 ligt ook een datalogger die de metingen aan internet doorgeeft. In de deze duinpan heeft Pieter de meegenomen paal geplaatst en hieraan de Thingslog-datalogger bevestigd.

Op beide niveaus interessant

‘In deze duinpan is het interessant om het temperatuurverloop op zowel anderhalve meter hoogte als aan de grond live te monitoren’, vertelt de vrieskoujager. Bray-Dunes 3 is groot en omringd door hoge en steile duintoppen met rondom bomen en vegetatie in de duinpan. Hierdoor blijft de koudepoel goed geconserveerd.

Door de hoge duintoppen en bomen duurt het ‘s ochtends uren voordat de zon de pan weet op te warmen. Pieter: ‘Op de ochtend dat ik het meetstation installeerde, zag ik meteen dat de kou aan de grond bleef kleven en de temperatuur tot aan het begin van de middag lager bleef dan op anderhalve meter. Normaalgesproken is dat andersom, omdat de zon de bodem snel opwarmt. Maar doordat deze pan door zijn beschutting door de laagstaande zon in de wintermaanden de gehele dag in de schaduw blijft, kan het hier op koude dagen mogelijk de gehele dag blijven vriezen. In de zomer blijft de koudepoel ook lang in stand, dan door de beschutting van het bladerendek van de bomen.’

Nu ook twee live-stations in de Franse duinen

De datalogger, die voorheen in het weerhutje op 10 centimeter hoogte in Bray-Dunes 3 lag, is door de vrieskoujager naar Bray-Dunes 2 verplaatst en in het weerhutje aan de grond gelegd. ‘Nu hebben we ook 2 live stations in de Franse duinen. Vanaf nu kunnen we dagelijks het verschil in minimumtemperatuur tussen deze duinpannen zien.’

Diezelfde nacht was het kraakhelder en windstil. De minimumtemperatuur in Bray-Dunes 2 daalde aan de grond tot -6,7 graden. In Bray-Dunes 3 werd het niet kouder dan -3,25 graden op anderhalve meter en -3,20 graden op 10 centimeter.

Pieter: ‘De reden dat Bray-Dunes 3 ’s nachts minder afkoelt en de temperatuur er aan de grond iets hoger blijft dan op waarnemingshoogte, heeft mogelijk te maken met de hoge en steile duintoppen die deze duinpan omringen en die warmte terugkaatsen en zo de nachtelijke uitstraling temperen. De vegetatie op de bodem absorbeert de warmte. Bray-Dunes 2 is ondanks zijn weelderige vegetatie veel vlakker en kan daardoor veel sneller zijn energie kwijtraken’, speculeert Pieter.

De vier live-stations in de Franse en Belgische duinpannen zijn niet op Weerverteller.nl te volgen. ‘Maar als het hier vriest, maak ik er in het rapport aan Weerverteller.nl wel melding van. Die kan het dan in een verhaal op de site opnemen.’

Met dank aan de sponsoren van de dataloggers: Elitech Europe en ThingsLog.

Elitech Europe: https://www.elitecheu.com