Zeggen hoge temperaturen deze week iets over de winter?

Foto boven: Hoewel het al november is, zit er nog steeds veel blad aan de bomen - Chris Meewis

Eerder deze herfst hebben we al uitgezocht of het natte weer, dat we de laatste weken in Nederland hebben gehad, ons nog iets vertelt over het weer tijdens de komende winter. Dat bleek niet echt het geval te zijn. Nu hebben we een week met zeer zacht weer voor de boeg. Heeft zo’n warme periode nog een voorspellende waarde?

We zoeken het opnieuw uit. De warmste november ooit in Nederland was die van het jaar 1994. Toen kwam de gemiddelde maandtemperatuur op 10,2 graden uit, ruim 3 graden hoger dan het nu gebruikelijke gemiddelde van 7,0 graden. De winter die volgde (die van 1995) scoorde een gemiddelde temperatuur van 4,0 graden en een koudegetal van 22 punten. In de huidige context is dat niets bijzonders, al was het koudegetal wel aan de lage kant.

Hoewel het al november is, zit er nog steeds veel blad aan de bomen - Chris Meewis

De winter van 2010 volgde op een warme novembermaand

Een andere opvallende en vrij warme novembermaand (we kijken naar de top 15) was die van 2009 die met een gemiddelde van 9,5 graden op een 3^e plaats in de lijst van warmste novembermaanden uitkwam. De winter daarna (van 2010) is met een gemiddelde temperatuur van 1,1 graden (tegen 3,9 graden normaal) nog altijd de koudste van deze eeuw. Ook het koudegetal van 95 is door geen enkele andere winter in deze eeuw gehaald.

Advertentie

November 1938, met 8,4 graden goed voor een 8^ste plaats in de lijst van warmste novembermaanden ooit, werd door een winter met een gemiddelde temperatuur van 2,7 graden en 106 Hellmannpunten gevolgd. November 1963 staat met een gemiddelde temperatuur van 8,3 graden 9^e en ging vooraf aan een winter met een gemiddelde temperatuur van 0,9 graden en een koudegetal van 112. November 1984 had een gemiddelde temperatuur van 8,2 graden en staat 10^e in de lijst van warmste novembermaanden. De winter van 1985 was daarop streng, had een gemiddelde temperatuur van 0,3 graden en scoorde een koudegetal van 194.

Ook de zachtste winter ooit volgde op een warme november

In het lijstje van warme novembermaanden komt ook het jaar 2006 voor. In dat jaar bracht november het tot een gemiddelde temperatuur van 9,5 graden, goed voor een derde plaats op de lijst. De winter die daarop volgde, die van 2007 is met een gemiddelde temperatuur van 6,6 graden nog altijd de zachtste ooit. Er werden in die winter 4,8 Hellmannpunten gescoord. Verder vinden we in de top van de lijst geen uitgesproken zachte winters terug.

Om een goede vergelijking te kunnen maken, moeten we natuurlijk ook de koude kant van de lijst bekijken. De eerste novembermaand uit deze eeuw die daarop voorkomt, is die van 2016. Met een gemiddelde temperatuur van 5,4 graden (tegen 7,0 graden normaal) bezet die maand slechts een 43^e plaats op de lijst met koudste novembermaanden. Koud novemberweer is deze eeuw tot nu toe dus maar weinig voorgekomen. De winter die volgde (2017) had een gemiddelde temperatuur van 3,7 graden en scoorde in totaal 36 Hellmannpunten.

Voor de koudste november moeten we terug naar 1921

Voor de koudste november sinds het begin van de metingen moeten we helemaal terug naar 1921. Toen kwam de gemiddelde temperatuur op 1,3 graden uit. De winter daarop lag de gemiddelde temperatuur op 1,8 graden. Er werden 144 hellmannpunten gescoord. November 1985 bezet een 4^e plaats op de lijst van koudste novembermaanden. De winter van 1986 kwam er met een gemiddelde temperatuur van 1,7 graden en 149 koudepunten achteraan.

Advertentie

November 1965 bezet met een gemiddelde temperatuur van 2,7 graden een 6^e plaats op de lijst van koudste novembermaanden. De winter van 1966 liet daarna een gemiddelde temperatuur van 3,0 graden en een Hellmannscore van 103 punten zien.

November 1902 staat 13^e op de koude lijst

November 1923 staat met een gemiddelde temperatuur van 3,0 graden op een 9^e plaats in de lijst van koudste novembermaanden, de winter daarna kwam op een gemiddelde temperatuur van 0,4 graden en een Hellmannscore van 120 uit. In november 1902 was een gemiddelde temperatuur van 3,7 graden goed voor een 13^e plaats op de lijst van koudste novembermaanden, waarna de winter 2,5 graden als gemiddelde temperatuur 118 Hellmannpunten scoorde.

November 1933 tenslotte staat met 4,1 graden op de 15^e plaats in de lijst van koudste novembermaanden. De winter erop kwam op een temperatuur van 1,1 graden en een score van 95 punten uit. Echt zachte winters kwamen we in dit rijtje verder niet tegen.

De winter laat zijn ware aard in november nog niet zien

Net als bij de regen, kunnen we ook hier stellen dat de winter zijn ware aard in de novembermaand nog niet laat zien. Aan de koude kant van de lijst vinden we 6 (vrij) koude vervolgen terug, aan de warme kant 4. De winter met de grootste kouproductie (die van 1985 met 194 punten) hoort bij de warme kant van de lijst, evenals de zachtste winter ooit. De echt grote winters sinds het begin van de metingen komen in geen van beide lijsten voor.

Opvallend is verder dat het november deze eeuw nog niet is gelukt om bij de eerste 40 op de koude lijst te komen. Het zijn allemaal jaren van voor de millenniumwissel die we in de brede top van deze lijst tegenkomen. En in die situatie lijkt ook dit jaar weinig te veranderen.