30-Daagse (+): er gaat met de berekening meteen iets mis

Foto boven: Hogedrukgebieden spelen dit jaar een hoofdrol in het Nederlandse weer - John Oomen

Als er dit jaar iets is dat in het Nederlandse weer opvalt, dan is dat wel de grote rol die hogedrukgebieden er steeds in spelen.

De gemiddelde windsterkte op de Nederlandse hoofdstations bedraagt dit jaar tot nu toe 4,1 meter per seconde en bungelt daarmee helemaal onder aan de lijst van de laatste 115 jaar, nog net onder het vorige jaar dat zo rustig was: het jaar 2003. Dat jaar is ook de recordhouder tot nu toe met uiteindelijk een gemiddelde windsterkte van 4,3 meter per seconde.

Hogedrukgebieden spelen dit jaar een hoofdrol in het Nederlandse weer - John Oomen

In De Bilt een 112^e plaats

In De Bilt staat 2025 tot nu toe met een gemiddelde windsterkte van 3,1 meter seconde op een 112^e plaats in een lijst met daarop 121 jaren. Op ons nationale hoofdstation is het jaar 1981 de recordhouder. Ten bedroeg de gemiddelde windsterkte er 2,8 meter per seconde.

Advertentie

Ook in onze kustplaatsen bungelt het jaar 2025 voor wat de gemiddelde windsterkte betreft ergens onderaan de lijst. In het zuiden en zuidwesten is de afstand tot de laatste plaats het grootst, in het noorden was de rust tot nu het grootste. Een andere manier waarop we de invloed van de hogedrukgebieden zien, is in de neerslag. We komen dit jaar veel tekort.

Wind en regen krijgen dit weekend een oppeppertje

Voor de windsterkte is het komende weekend interessant. Stormdepressie Amy brengt lange tijd veel wind en ook veel regen. De gemiddelde wind van dit jaar kan er een oppeppertje van krijgen. Ook voor de regen in oktober wordt zo een mooie bodem gelegd.

Interessant is om te zien wat er op de langere termijn gebeurt. Zijn de hogedrukgebieden er als de kippen weer bij om de wisselvalligheid naar de achtergrond te duwen, of zet de herfst dit keer door? We zoeken het uit aan de hand van de Europese kaarten.

Week 1: van maandag 6 tot en met zondag 12 oktober

Op woensdag nog een storing
Verder invloed van hogedrukgebieden
Temperaturen rond normaal

Op de oceaan komt vanaf de Azoren een hogedrukgebied op ons af. Aan het begin van de week waait in onze omgeving nog een zuidwestelijke wind. Wolken en de zon wisselen elkaar af en vooral op woensdag kan nog een storing passeren met bewolking en een beetje regen. De temperaturen gaan omhoog en komen tussen 15 en 18 graden uit.

Advertentie

Tegen het einde van de week wordt het hogedrukgebied boven of net ten noorden van onze omgeving berekend. De wind draait dan naar richtingen tussen noord en oost, de storingsinvloeden verdwijnen en de nachten worden weer kouder. Overdag verandert nog steeds weinig in de temperatuur. Een nieuwe, aangename periode lijkt daarmee aan te breken.

Week 2: van maandag 13 tot en zondag 19 oktober

Aanhoudend hogedrukweer
Rustig met geregeld zon
Iets dalende temperaturen

Het hogedrukgebied wordt in grote lijnen heel deze tweede week boven of net noord van onze omgeving ingetekend. Winden uit richtingen tussen noord en oost hebben nog steeds de voorkeur, al neemt het aandeel winden rond west tegen het einde wel toe. Mogelijk trekt het hogedrukgebied dan zuidwaarts en komen we noord van de as ervan terecht.

Het rustige weer houdt hiermee al met al aan, de zon is geregeld van de partij en de nachten verlopen relatief koud. Ook overdag doet het kwik heel geleidelijk een stapje terug.

Week 3: van maandag 20 tot en met zondag 26 oktober

Onbetrouwbare uitkomst
Noordwestenwind met enkele buien
Normale tot iets beneden normale temperatuur

Het lastige is dat de lange termijnverwachting van het ECMWF, die in een apart systeem en onafhankelijk van de 15-daagse verwachting van hetzelfde model wordt berekend, er deze week niet goed op zit. Er heeft zich de afgelopen nacht een omslag in het denken over de lange termijn voorgedaan, die nog niet in de uitdraai voor de komende zes weken zichtbaar is.

Voor deze week wordt een hogedrukgebied in het zeegebied ten zuiden van IJsland en Groenland berekend en lagedrukgebieden boven de Baltische staten. In Nederland waait de wind op die manier uit richtingen tussen west en noord. Af en toe kunnen buien van de Noordzee het land binnenkomen, die vooral over het noordoosten trekken. In het zuidwesten is de invloed van het hogedrukgebied sterker. Maar we moeten deze uitkomst dus met een korreltje zout nemen.

Week 4: van 27 oktober tot en met 2 november

Wisselvallig herfstweer
Nu en dan een straffe zuidwestenwind
Normale tot iets boven normale temperatuur

In deze week zien we de depressieactiviteit op de oceaan weer toenemen. Ook in Nederland komen we onder invloed van de depressiebaan. Het is wisselvallig met nu en dan de passage van storingen en tussendoor ook wel eens een betere dag met af en toe zon.

Het waait nu en dan flink uit een zuidwestelijke richting en de temperaturen komen rond of iets boven normaal uit. Dit zou dus een herfstachtige week kunnen zijn.

Week 5 en 6: van 3 november tot en met 16 november

Eerst nog wisselvallig, later opnieuw hogedrukweer
Een zuidwestelijke, later zuidelijke wind
Temperaturen geleidelijk boven normaal

In week 5 houdt het wisselvallige weer met zuidwestenwinden aan, in week 6 lijkt zich boven het Europese continent een nieuw hogedrukgebied te vestigen. Dan keert de rust wellicht weer terug. Doordat de wind ook in week 6 een zuidelijke voorkeursrichting zou houden, komen de temperaturen in die week boven het langjarige gemiddelde uit.

Samenvattend

Doordat zich bij het ECMWF de afgelopen nacht een omslag in het denken over het weer voor de langere termijn lijkt te hebben voorgedaan, die door de kaarten van het model voor zes weken vooruit nog niet zijn opgepikt, lijkt de verwachting deze week nauwelijks bruikbaar.

Wat we zien is dat hogedrukgebieden de eerste drie weken een hoofdrol spelen, waarna een zuidwestcirculatie van ongeveer twee weken zou moeten volgen. De berekening eindigt met een hogedrukgebied boven het Europese continent.

In werkelijkheid lijken we de komende twee weken op een situatie met een hogedrukgebied boven of net noord van onze omgeving af te stevenen. Met een onzeker vervolg.