Bijzondere dag mondde bij Makkum en Stavoren uit in tornado

Foto boven: De tornado in het gebied tussen Stavoren en Makkum - Tjitske Wiebenga

Het zat er gisteren al een beetje aan te komen en uiteindelijk gebeurde het ook echt. Uit een kleine supercell tussen Makkum en Stavoren vormde zich gisteravond rond 19.15 uur korte tijd een tornado. Waarschijnlijk nog boven het IJsselmeer.

Weervrouw Tjitske Wiebenga, die speciaal om de buien van dat moment te bekijken op pad was gegaan, zag de ontwikkeling van de supercell en de tornado van dichtbij. Ze maakte er een paar mooie foto’s van. Eerder dit jaar was ze op tornadojacht in de Verenigde Staten.

De tornado in het gebied tussen Stavoren en Makkum - Tjitske Wiebenga
De tornado in het gebied tussen Stavoren en Makkum - Tjitske Wiebenga

Tien minuten wachten en bingo!

‘Ik ben er vanavond zelf op uitgegaan’, appte ze gisteravond. ‘Ik heb goed gekeken naar de buien en de ontwikkeling ervan. Daarna was het nog geen vijftien minuten wachten en bingo! De ontwikkeling van de bui was visueel goed te zien met ‘inflowtail’ en ‘wallcloud’. Dus was ’t een kwestie van geduld. Het wachten loonde uiteindelijk.’

Advertentie

De tornado, die voor haar ogen uit de bui naar beneden kwam, bestond waarschijnlijk niet langer dan 20 of 30 seconden. Even voordat het zover was, was ook al een ‘funnel’, een beginnende slurf te zien. ‘Daarna ging het heel snel. Het heeft 20 seconden, misschien 30 seconden geduurd. Echt niet langer. Het was geen klassieke waterhoos. Deze windhoos ontstond uit een supercell. Een klassieke waterhoos ontstaat onder heel andere omstandigheden’.

De naderende bui, gezien vanuit de omgeving van Spannenburg. Het interessante deel zit ver weg, links - Tjitske Wiebenga.
De naderende bui, gezien vanuit de omgeving van Spannenburg. Het interessante deel zit ver weg, links - Tjitske Wiebenga.

Tornado was culminatie van bijzondere dag

De tornado bij Makkum en Stavoren was de culminatie van een bijzondere dag. In de ochtend al drong met de passage van een warmtefront, dat vooral in het westen en noorden enige tijd regen bracht, veel warmere lucht vanuit het zuiden het land binnen. Daarna bleef het op veel plaatsen bewolkt, kwam af en toe de zon erdoor en ging het steeds harder waaien. Ook boven land haalde de zuidenwind vaak een windkracht 5 en was sterk vlagerig. De windvlagen kwamen op veel plaatsen tussen 60 en 70 kilometer per uur uit. Het was sterk onstuimig.

Ondertussen werd het steeds warmer, vooral tegen de avond toen de eerste buien het zuidwesten en westen van het land binnenkwamen. In Maastricht liep de temperatuur uiteindelijk nog tot 24,6 graden op. Heel het land kwam ruim boven 20 graden uit.

De inflowtail (dun, langgerekt en rechts van de bomenrij) is de plaats waar de stijgende lucht de bui in gaat. Achter de bomenrij ligt de wallcoud, ook wel mesocycloon. Dat is het draaipunt van de supercell - Tjitske Wiebenga
De inflowtail (dun, langgerekt en rechts van de bomenrij) is de plaats waar de stijgende lucht de bui in gaat. Achter de bomenrij ligt de wallcoud, ook wel mesocycloon. Dat is het draaipunt van de supercell - Tjitske Wiebenga
Hier een beter zicht op de wallcloud, vlak nadat de tornado zich weer in de wolk had teruggetrokken. Het lijkt wel alsof er hier nog even een nieuwe poging werd gedaan - Tjitske Wiebenga.
Hier een beter zicht op de wallcloud, vlak nadat de tornado zich weer in de wolk had teruggetrokken. Het lijkt wel alsof er hier nog even een nieuwe poging werd gedaan - Tjitske Wiebenga.

De atmosfeer bulkte van de energie

Zoals gisteren in een verhaal op Weerverteller.nl al aangegeven, bulkte de atmosfeer van de energie. Vooral in de onderste delen van de atmosfeer was er veel windschering (een verandering van de windrichting en windsnelheid met de hoogte) en verder was de atmosfeer op het koufront natuurlijk erg onstabiel, met in de bovenlucht ook erg veel wind.

Advertentie

De buien, die vanuit het zuidwesten het land binnenkwamen, hadden een erg hoge treksnelheid. Daardoor bleven de neerslaghoeveelheden in het algemeen binnen de perken. Terschelling was het natst met door passage van de regen en de buien daarna bij elkaar opgeteld 20,6 millimeter. In het zuidoosten en noordoosten viel veel minder. Bij de weeramateurs was er een plaats in Noordoost-Limburg waar uiteindelijk 25 millimeter omlaag kwam.

Nog even alles samen... - Tjitske Wiebenga
Nog even alles samen... - Tjitske Wiebenga
En wat verder uitgezoomd - Tjitske Wiebenga
En wat verder uitgezoomd - Tjitske Wiebenga

Er waren fraaie wolkenstructuren te zien

Zeker bij de losse buien waren fraaie wolkenstructuren te zien. Diverse buien hadden kenmerken van supercells. Bij de grotere complexen zag je dat minder. Opvallend was dat er veel bliksems waren, maar vooral hoog in de bui. Ook waren de windvlagen rond de buien niet veel sterker dan in het windveld ervoor, dat eerder op de dag boven het land lag. Daarvoor was het niet warm genoeg. Het duurde tot het eind van de avond voordat alle buien weg waren.

Uiteindelijk is er gisteren ook niet veel schade gemeld. De brandweer moest in Friesland drie keer uitrukken in verband met stormschade, onder meer in Heerenveen en in Harlingen. In Surhuisterveen dreigde het dak van een oude fabriek eraf te waaien. In Drenthe waaide in Valthe een boom om. De brandweer uit Emmen ging ter plaatse om het op te lossen.

Voeg weerverteller.nl toe aan het startscherm van je telefoon

Mis ook deze verhalen niet:

Volg ons ook op facebook en X!

Jouw foto op Weerverteller.nl?

Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller

Advertentie