Saharazand drukt productie door zonnepanelen enorm

Foto boven: Saharazand in de lucht boven het zuiden van Spanje - Reinout van den Born

‘Wacht nog even met het wassen van je auto’, is een kreet die je in Nederland veel hoort als er weer eens een episode met uitregenend Saharazand zit aan te komen. Na afloop van zo’n periode komen we de resten dat zand op auto’s tegen, ramen en tafels.

Hoe verder je naar het zuiden komt en hoe dichterbij de Sahara, des te groter is de rol van het Saharazand. Komt in Nederland in een gemiddeld jaar ongeveer 1,0 gram per vierkante meter aan Saharazand omlaag (goed voor een totaal aan 41.543 ton aan Saharazand per jaar), in Spanje is dat al gemiddeld 5 gram per jaar (2.530.000 ton per jaar).

Saharazand in de lucht boven het zuiden van Spanje - Reinout van den Born

Hoe verder zuidelijk je komt, hoe meer Saharazand er valt

Daarbij zijn er grote regionale verschillen. Want hoe zuidelijker je in Spanje komt, deste meer Saharazand er jaarlijks omlaag komt. In het zuiden, in Andalusië, en dan vooral in de gebieden tegen de zuidkust van de Middellandse Zee aan, kan dat wel tot 15 gram per vierkante meter oplopen. Vijftien keer zoveel als in Nederland dus.

Advertentie

Zien we het Saharazand in Nederland eigenlijk alleen maar terug als het, in een periode dat het stof in de lucht zit, een keer regent, in het zuiden van Spanje dwarrelt het stof vrijwel het hele jaar door omlaag. Ook als het niet regent. En blijft zo accumuleren op oppervlakken waarop het neerslaat. Zonnepanelen zijn wat dit betreft een geliefd doelwit.

Alles wat uit de lucht dwarrelt, blijft goed liggen

Bij ons vakantiehuis, aan de zuidkust van Spanje, hebben we een garage met daarop 24 zonnepanelen, in paren van twee. Ze liggen bijna vlak, maar niet helemaal. Er is een kleine hellingshoek naar beneden, richting de zon. Alles was uit de lucht dwarrelt, blijft goed liggen.

Sinds we het huis in het zuiden van Spanje hebben, en het is al sinds 1993 in de familie, hebben we vele episodes met Saharazand meegemaakt. Die kunnen, zeker als je de situatie hier met die in Nederland vergelijkt, extreme vormen aannemen, wat niet raar is met de Marokkaanse kust aan de overkant dichtbij. Bij helder weer zie je die immers maar al te vaak liggen.

Soms wordt de lucht helemaal rood

Soms zit er zoveel Saharazand in de lucht dat de hemelkoepel er een rood uiterlijk van krijgt. De zon komt er dan vrijwel niet meer doorheen. En als het gaat regenen, krijg je de mafste effecten. Het regent dan modder, zoals de Spaanse weerdienst dat zo mooi zegt. En die modder vind je na de regen overal terug. Op straat, op je auto, maar ook in het water van zwembaden. We hebben meegemaakt dat het zwembadwater diep donkerbruin uit zo’n sessie kwam.

Advertentie

Bruin water in het zwembad na een 'modderregen' - Tycho van den Born

Ook de afgelopen (recordwarme) zomer was er in Spanje een met veel Saharazand. De wind, die vaak uit het zuiden kwam, voerde de ene wolk na de andere aan. Regenen deed het daarbij in het zuiden niet, maar het zand dwarrelde wel uit de lucht omlaag. En accumuleerde op onze zonnepanelen in de loop van de maanden meer en meer. Op de webcam, waarop we het dak van onze garage net kunnen zien, zag je hoe de panelen steeds bruiner werden.

Schoonmaken van de panelen had een enorm effect

De afgelopen dagen waren we er weer even. Eén van onze eerste acties was het schoonmaken van de panelen. Dat begon met het afspuiten ervan, met behulp van een tuinslang. Hierbij verdween een groot deel van de bruine laag, maar niet alles. Een deel van het zand op de zonnepanelen was nat geweest en aangekoekt. Om dat te verwijderen, moesten we met een lange ‘bezem’ wat langer schrobben. Uiteindelijk werden de panelen schoon.

We waren natuurlijk erg benieuwd naar het effect van de actie. Het weer was tijdens ons verblijf voortdurend zonnig en behoorlijk warm. Dagelijks werd het 27 of 28 graden. Bewolking was er nauwelijks. Voordat we de panelen hadden schoongemaakt, produceerde het dak dagelijks ongeveer 17 kWh aan stroom. Erna ongeveer 27 kWh. Een groot verschil dus.

De schone zonnepanelen en de sproeier die het stof voortaan moet verwijderen - Reinout van den Born

Nu kunnen we de panelen ‘sproeien’

Duidelijk werd dat we op deze manier de afgelopen zomermaanden een flinke hoeveelheid aan ‘gratis’ elektriciteit hebben laten liggen. Zonde eigenlijk. Het ligt hier zo voor het grijpen. En dus is mijn broer aan het werk gegaan om een, via een appje op afstand bedienbare, sproeier te installeren, waarmee me het allerergste vuil van de panelen kunnen spoelen. Hij staat er nu en werkt als een tierelier. Met als doel dat we geen zand meer op de panelen krijgen.