Gabrielle is categorie-4 orkaan en koerst naar Azoren

Foto boven: De koers van Gabrielle, gedurende de komende dagen - National Hurricane Center

Orkaan Gabrielle, die op de oceaan tot een formidabele categorie 4 orkaan is uitgegroeid, trekt richting de Azoren. De orkaan, met windsnelheden van 216 km per uur rondom de kern en windvlagen tot 250 km per uur, bereikt de eilandengroep later op donderdag. Het is nu nog niet goed te zeggen hoe sterk de storm op dat moment zal zijn.

Kwam de ontwikkeling van Gabrielle, die vorige week woensdag is ontstaan, aanvankelijk maar moeizaam op gang, de laatste dagen is het snel gegaan. Inmiddels zit midden in de storm een fraai oog en zijn de windsnelheden ervan tot boven 200 km per uur opgelopen.

De koers van Gabrielle, gedurende de komende dagen - National Hurricane Center

Vanaf woensdag neemt de kracht van Gabrielle af

De verwachting is dat Gabrielle haar kracht de komende 24 uur in grote lijnen zal behouden. Daarna worden de omstandigheden waarin de orkaan zich bevindt vijandiger. Vanaf woensdag wordt dan ook een geleidelijke afname van de wind rond de kern verwacht.

Advertentie

Op dit moment lijkt het erop dat Gabrielle, als ze in de buurt van de Azoren komt, nog net een orkaan is, maar tegelijkertijd volop bezig met de transitie naar een ‘normaal’ lagedrukgebied. Precies om deze reden is het nu ook lastig om te zeggen hoe groot de uitwerking van de orkaan-in-transitie op de eilanden zal zijn. Dat moeten we afwachten.

Na de Azoren richting Spanje en Portugal

Nadat de Azoren zijn gepasseerd, trekt het restant van Gabrielle verder naar het oosten, in de richting van Spanje en Portugal. De berekeningen van het Amerikaanse model laten de storm vervolgens in het noordwesten van Spanje aan land komen, waarna het lagedrukgebied snel verdwijnt. Het Europese model kiest voor een zuidelijkere koers. Het restant van Gabriel zou dan ergens in de zuidelijke helft van Portugal aan land moeten komen en vervolgens richting Zuid-Spanje trekken. Om daarbij ook snel in kracht af te nemen en te verdwijnen.

Dat een orkaan in de buurt van de Azoren komt, is niet uniek. In het recente verleden heeft de Portugese eilandengroep met minstens 21 Atlantische orkanen te maken gehad, meestal in de vorm van lagedrukgebieden die uit de restanten ervan waren ontstaan. Het meest recente systeem dat over de archipel trok, was tropische storm Patty in 2024. Op het moment dat Patty passeerde, had het systeem nog steeds tropische eigenschappen.

Orkaan Gordon veroorzaakte windstoot van 132 kilometer per uur

Orkaan Gordon, die op 20 september 2006 tussen de eilanden Santa Maria en São Miguel door trok, veroorzaakte een hoogste windstoot van 132 kilometer per uur. De schade bleef beperkt tot omgewaaide bomen en hoogspanningsleidingen. Een deel van Santa Maria kwam zonder stroom te zitten. De gemiddelde wind haalde een snelheid van 90 kilometer per uur.

Advertentie

In 2012 passeerde tropische storm Nadine de eilanden twee keer. De eerste keer gebeurde dat op 21 september, een tweede keer op 4 oktober. Tijdens de eerste passage bereikten de windstoten op Faial snelheden tot 130 kilometer per uur. Daarna trok de storm in zuidoostelijke richting weg om nog 13 dagen lang op de oostelijke delen van de Atlantische oceaan rond te zwerven. Begin oktober keerde het restant van Nadine opnieuw terug naar de Azoren. Toen werden windstoten met snelheden tot 140 kilometer per uur gemeten.

Lorenzo richtte voor 330 miljoen euro aan schade aan

Op 2 oktober 2019 richtte orkaan Lorenzo voor 330 miljoen euro schade aan op het eiland Corvo. Tijdens de passage werden windstoten tot 163 kilometer per uur gemeten. In de haven van Lajes das Flores waaiden containers om en werd een dok zwaar beschadigd.

Het aantal tropische stormen, of de restanten daarvan, dat de Azoren bereikt, lijkt sinds de jaren tien van deze eeuw toe te nemen. Ging het in de jaren negentig van de vorige eeuw om 5 stormen en in de jaren nul van deze eeuw om 4 stormen, in de jaren tien waren het er 11 en in de jaren twintig hebben tot nu toe 3 restanten van tropische stormen de Azoren aangedaan. Mogelijk komt daar deze week dus een vierde storm bij, in de vorm van Gabrielle.

Onrustig op de oceaan

Ondertussen is het behoorlijk onrustig op de oceaan. Naast Gabrielle bevinden zijn er nog twee andere systemen in ontwikkeling. Het eerste ervan ligt in de buurt van de Antillen en trekt de komende dagen naar het noordwesten. Dit systeem wordt vooralsnog geen tropische storm. Het andere systeem ligt midden op de oceaan en trekt de komende dagen eveneens naar het noordwesten. Uit dit systeem kan zich op korte termijn wel een tropische storm vormen. Hiermee is duidelijk een einde gekomen aan de rust van de laatste tijd.