Winter 2025 heeft zijn eerste kansen verprutst

Foto boven: Winterweer in Nederland: grijs en mistig - Ab Donker

Het heeft er alle schijn van dat de winter van 2025 zijn rantsoen, dat voor de eerste decemberweken beschikbaar leek, heeft opgebruikt. En ook dat de kleine kansen die er waren uiteindelijk op een kansloze manier zijn verprutst.

Advertentie

Het spectaculairste deel tot nu toe viel buiten de winter. Dat was de week van 18 tot 23 november waarin we in koude bovenluchten felle winterse buien, afkomstig vanaf de Noordzee, overkregen, en het in delen van het land kortdurend mooi wit werd.

Winterweer in Nederland: grijs en mistig - Ab Donker

Het werd als snel weer zacht

Daarna werd het weer snel zachter, tot in de eerste week van december aan toe. Er viel ook veel regen. Inmiddels hebben we al een aantal dagen met een hogedrukgebied te maken, dat de wind bij ons een tijdje in de noordoosthoek heeft gebracht.

Zoals we in een verhaal eerder op deze site al schreven, is dit een situatie die je in het klimaat van vroeger als kansrijk voor winterweer had gezien. Maar niet nu. In de brongebieden in het noorden en oosten was geen kou aanwezig, op het moment dat de wind hier de noordoosthoek opzocht. Van transport van kou was en is dan ook geen sprake. Verder verdwenen we opnieuw voor lange tijd, zoals tegenwoordig zo vaak, onder een laag grijze bewolking.

Huidige winterkans niet benut

Tot vorst is het in Nederland de afgelopen dagen niet gekomen. Veel vaker lagen de temperaturen tussen 3 en 5 graden, en in het noordwesten en in het Waddengebied, waar de wind een tijdje zuidwestelijk was, zelfs tussen 7 en plaatselijk 9 graden.

In De Bilt staat december tot nu toe op een gemiddelde temperatuur van 6,3 graden, 1,7 graden boven de tot dit moment gebruikelijke maandwaarde. Daarmee lijkt de kans steeds groter te worden dat 2024 het pas vorig jaar gevestigde warmterecord voor de jaartemperatuur dit jaar alweer scherper zal stellen. We koersen op dit moment opnieuw op 11,8 graden af.

Het ziet er de komende tijd kansloos uit

Voor wie op winterweer hoopt, ziet het er de komende tijd tamelijk kansloos uit. Het belangrijkste fenomeen op de langere termijn wordt de zeer sterke poolwervel van dit moment. Die lijkt de komende weken nauwelijks aan kracht in te boeten. Daarbij is het een kwestie van tijd voordat het weer er ook onderin de atmosfeer door aangejaagd gaat worden.

De eerste voortekenen daarvan zijn er al. Zo is de bovenlucht boven Groenland en IJsland, waar in de tweede helft van november nog een hogedrukgebied lag, inmiddels ijskoud geworden. Ook zien we dat de winter in Canada op stoom komt. Golven met kou kunnen daar de komende tijd makkelijker de Oceaan op stromen. Dat leidt er tot de ontwikkeling van het ene na het andere lagedrukgebied dat vervolgens in de zich ontwikkelende westcirculatie de oceaan oversteekt. En in een later stadium op de route Schotland – Scandinavië terechtkomt.

Hogedrukgebieden liggen te zuidelijk

Hogedrukgebieden zijn er ook, maar dan op een te zuidelijke positie. Ze liggen vaak bij de Azoren en verplaatsen zich nu en dan via Frankrijk naar het Alpengebied. Bij ons levert dit de komende tijd steeds vaker een zuidwestenwind op. Als storingen passeren, is het bewolkt, valt regen en waait het fiks. De temperaturen kunnen dan tot boven 10 graden stijgen.

Aan de achterzijde van lagedrukgebieden, als vanuit het westen een rug van hogedruk nadert, waait de wind ook weleens uit het noordwesten en kan even wat koudere lucht doordringen. Meer dan een enkele winterse bui brengt dit niet. En dan moeten we geluk hebben.

December wordt een zachte maand

En zo koersen we af op een zachte decembermaand en is een derde van de winter straks alweer voorbij. Voor een kouder vervolg in januari en februari hebben we in de atmosfeer grootschalige veranderingen nodig. Aanwijzingen daarvoor zijn er voorlopig echter niet. Zo is de eerste kans op winterweer, zoals we die tijdens de presentatie van de winterverwachting op 23 november ook al hadden benoemd, niet benut. We wachten de komende tijd rustig op het verdere vervolg.