Slaat het weer nu echt om? Ja en nee…
Reinout van den BornAl tijden roepen we het als meteorologen. Het weer slaat aan het einde van deze week om. Het wordt allemaal heel anders. En vandaag begint het.
En slaat het weer dan echt om? Wordt het allemaal totaal anders? En laten we die periode met veel zonneschijn en nauwelijks regen nu helemaal achter ons?
Echte omslag: ja en nee
Het antwoord moet ja en nee zijn. Ja, de drukverdeling op de weerkaarten verandert nogal. Namen hogedrukgebieden op de weerkaarten de afgelopen maanden vooral een noordelijke positie in, vanaf zaterdag krijgt de wind een tijdje een zuidwestelijke voorkeursrichting. En dat is iets wat we in Nederland inderdaad lange tijd niet meer hebben gezien.
De noordelijke hogedrukgebieden verdwijnen namelijk – voor nu – even van de weerkaarten. Tegelijkertijd zien we dat het hogedrukgebied bij de Azoren sterker wordt en zich tot over het zuidwesten van Europa uitbreidt. In Spanje en Portugal begint de zomer nu echt.
Lagedrukgebieden en hogedrukgebieden wisselen posities
Op de plekken waar de laatste maanden vaak hogedrukgebieden lagen, vinden we de komende tijd lagedrukgebieden terug. Bij IJsland bijvoorbeeld, bij Schotland af en toe. En dat zijn de plekken die storingen ook weer tot in de buurt van onze omgeving kunnen brengen.
En dan de nee. Het is over twee weken zomer. Een constellatie op de weerkaarten zoals die we de komende tijd zien, houdt – vanuit de noodzaak voor regen in Nederland – ook meteen een risico in. De zuidwestelijke winden aan het aardoppervlak zijn het probleem niet, maar de zuidwestelijke winden op grotere hoogte wel. Die kunnen veel warmte vanuit het zuiden van Europa naar het noorden brengen. Warmte in de bovenlucht, betekent dat eronder vaak een hogedrukgebied ontstaat, als gevolg van in gang gezette daalbewegingen.
Positieve NAO-index
Lagedrukgebieden bij IJsland en een sterk hogedrukgebied bij de Azoren vertalen zich in een positieve NAO-index. In de winter staat zo’n positieve NAO-index garant voor wisselvallig en zacht weer met af en toe veel wind. In de zomer, als de koudepoel rond de Noordpool nog een stuk kleiner is dan in de winter al het geval, ligt alles een stuk noordelijker.
De invloed van hogedrukgebieden, die bij zo’n positieve NAO-index horen, breidt zich dan veel makkelijker vanuit het zuiden van Europa (de winterpositie in deze constellatie) naar het noorden uit. Ook geregeld naar onze omgeving. En dan verliest de regen het toch.
Berekeningen klapperen
Het is niet voor niets dat de hoofberekeningen van de diverse weermodellen de afgelopen dagen zo klapperden. De ene keer kwamen ze met nat weer uit de bus, de run erop was veel regen weer uit de kaarten verdwenen en zagen we juist op relatief korte termijn een hogedrukgebied in onze omgeving opdoemen. En zou per saldo dus maar weinig veranderen.
Het is zelfs zo dat de warmste fases van de zomers in Nederland zich tijdens perioden met een positieve NAO-index hebben voorgedaan. Als je naar de berekening voor de NAO-index van dit moment kijkt, dan zie je dat die van negatief (nu) de komende twee weken naar neutraal kruipt. Dat biedt nog enig perspectief voor de nu beginnende wisselvallige periode. Tegelijkertijd zien we het aantal warme oplossingen in de pluim later in de periode langzaam toenemen.
De eerste week inderdaad die omslag, maar daarna?
Voor de eerstkomende week is de eerder aangekondigde weersomslag dus waarschijnlijk wel een feit. En moeten we hopen dat de fronten, die af en toe over ons land worden berekend, inderdaad de regenhoeveelheden achterlaten die nu worden verwacht.
In de tweede week van nu wordt het allemaal spannender. Dan zien we diverse berekeningen in de pluim al verder uit elkaar lopen. Er zit zelfs een lijntje tussen dat op woensdag 4 juni richting 35 graden gaat. Verder neemt het aandeel berekeningen met windrichtingen tussen noord en oost in die tweede week alweer tot rond 50 procent toe. En nemen de regenkansen weer duidelijk af. Het moet, om de droogte te verlichten, dus de komende week gebeuren.
