Droge lente geen garantie voor topzomer daarna
Reinout van den BornEen droge lente in De Bilt is geen garantie voor een topzomer daarna. Dat blijkt als je de droogste lentes van de metingen in Nederland afzet tegen de zomers die erop volgden. Alleen 1976 schopte het in beide gevallen tot een top 10 plaats.
De 10 droogste lentes van de metingen sinds 1901 in De Bilt zijn in twee groepen in te delen. De eerste 5 bestaan uit lentes na 1975. De droogste lente in De Bilt tot nu toe is die van dit jaar, gevolgd door 1996, 2011, 1976 en 1991. De plaatsen 6 tot en met 10 in de lijst worden ingenomen door lentes van voor 1955: 1918, 1921, 1954, 1929 en 1943.
In 1943 viel gedurende de lentemaanden in De Bilt 87,9 millimeter, dit jaar staan we tot nu toe op 38,7 millimeter. Plek 2, 1996 schopte het gedurende de lentemaanden tot 60,8 millimeter en plek 3, 2011 had na de drie lentemaanden een regenhoeveelheid van 62,8 millimeter.
Alleen in 1976 volgde een warme, zonnige en droge zomer
Als je naar het vervolg gedurende de zomermaanden kijkt, dan is 1976 het enige jaar waarin een zeer droge lente ook door een uiterste droge en voor die tijd bijzonder warme zomer werd gevolgd. Met een gemiddelde temperatuur van 18,4 graden staat de zomer van 1976 nog altijd op een zesde plaats in de lijst van allerwarmste zomers van de metingen in Nederland.
Alle andere zomers die op een droge lente volgden, kenden een normale tot duidelijk beneden normale temperatuur. De zomer van 1918 was daarbij het koudst. Die zomer staat met een gemiddelde temperatuur van 14,9 graden op een tiende plaats in de lijst van koudste zomers in Nederland. De zomers van 1991 (16,6 graden) en 1921 (16,2 graden) deden het – afgezien van 1976 – nog het best, afgezet tegen de normalen die in die periode golden.
De zomer van 2011 was als laatste kouder dan normaal
In recentere tijden kwam de zomer van 1996 op een gemiddelde temperatuur van 16,4 graden uit, maar toen was het klimaat al wat opgewarmd. Dat kun je zeker van het jaar 2011 zeggen. Toen haalde de zomer een gemiddelde temperatuur van 16,3 graden. Het was de laatste echt koudere dan normale zomer die we in Nederland hebben meegemaakt.
Voor wat de zonneschijn betreft, is het beeld in de zomers die door een droge lente werden voorafgegaan gemengd. Erg zonnig was het in 1976 (3e plek in de top 10 van zonnigste zomers), maar ook in 1921 en in 1929 maakte de zon in de zomer meer uren dan normaal. Geen van deze twee zomers is echter in de top 10 van zonnigste zomers terug te vinden. In de zomer van 1918 was het aantal zonuren normaal, de andere vijf zomers verliepen somber.
Twee van de zomers verliepen erg droog
Kijk je naar de neerslag dan waren de zomers van 1921 (een tweede plaats in de lijst van droge zomers) en die van 1976 (een zevende plaats) erg droog. De zomer van 1929 kwam op een dertigste plaats uit. Erg nat was de zomer van 2011, die met 389,3 millimeter op een tweede plaats in de lijst van natste zomers terechtkwam. Ook de zomer van 1954, die op een achtste plaats in de lijst van natste zomers sinds 1901 eindigde, verliep erg nat. In de overige vijf zomers kwamen de neerslaghoeveelheden dichterbij normaal uit.
Wat dit kleine onderzoekje laat zien, is dat het zeker geen uitgemaakte zaak is dat op een droge en zonnige lente, zoals die van dit jaar, ook een droge en zonnige zomer volgt. Feitelijk is het eerder andersom en slaat het beeld toch wat in het voordeel van een bewolktere zomer uit, met meer regen dan gedurende de lentemaanden. Bij de temperaturen kun je niet meer zeggen dat er ook een verband met killere zomers is. Daarvoor is het klimaat te veel opgewarmd.
De aanloop van dit jaar lijkt het meest op die van 1976
Opvallend is dat het op twee na droogste voorjaar tot nu toe (2011) door de op een na natste zomer ooit werd gevolgd. Waarbij die zomer van 2011 tevens de laatste was die in Nederland nog duidelijk killer dan normaal verliep. Tegelijkertijd zien we dat de zomer van 1976, het jaar waarin de aanloop naar de zomer het meest op die van dit jaar lijkt, wel door een zeer warme en droge zomer werd gevolgd. We gaan over enige tijd zien wat er dit jaar gebeurt.
