De grootste ijsberg van Zuid-Groenland
Reinout van den BornVrieskoujager Pieter Bliek heeft Groenland inmiddels verlaten. Terwijl hij dit laatste artikel voor Weerverteller over dit prachtige land schrijft, is hij net met Air Greenland op de luchthaven van Kopenhagen geland in afwachting van zijn vlucht naar Schiphol. Hij blikt terug op een fantastische reis naar dit adembenemende Arctische paradijs.
Vanochtend, toen ik met de boot van Blue Ice Explorer van Qaqortoq naar het vliegveldje van Narsarquaq voer, kwam ik de grootste ijsberg van Zuid-Groenland tegen die daar in een zijfjord aan de bodem was vastgelopen en langzaam wegsmelt.
De nationale feestdag van Groenland
Enkele dagen geleden arriveerde ik in het plaatsje Qaqortoq. Naast een bezoek aan de testboerderij Upernaviarssuk, waar geëxperimenteerd wordt met het telen van groenten in het opwarmende Arctische klimaat, vierde ik samen met de Groenlanders hun nationale feestdag op 21 juni, tevens de langste dag van het jaar. De Groenlanders vieren deze dag uitbundig met allerlei festiviteiten. De dag werd afgesloten met een groot diner en dansavond met band in de sporthal van Qaqortoq.
Ook in Groenland staat de zomervakantie voor de deur. De geslaagde examenkandidaten van het plaatselijke gymnasium vierden het behalen van hun diploma op het centrale pleintje bij de fontein in traditionele Inuit-klederdracht. Uiteraard gooiden ze tegelijkertijd hun pet in de lucht.
Om een groot meer heen wandelen
Naast Qaqortoq ligt een groot meer waar je helemaal omheen kunt wandelen. Ik heb hiertoe een poging gewaagd, maar na anderhalf uur nog niet eens een derde van de route te hebben bewandeld, besloot ik maar rechtsomkeert te maken. Het ruige landschap met bemoste rotsen en Arctische vegetatie met bloemen en laag struikgewas karakteriseert de typisch Zuid-Groenlandse omgeving.
Dinsdagochtend vertrok ik met de boot van Blue Ice Explorer vanuit Qaqortoq door de fjorden richting Narsarsuaq, waar ik op het vliegtuig naar Kopenhagen stapte. De boottocht duurde 1 uur en 45 minuten met een tussenstop in Narsaq, waar ik al eerder verbleef en verslag deed van de mijnbouwactiviteiten van Greenland Minerals en met Narsaq Tours een bezoek bracht aan de afkalvende gletsjer in de Heilbot-fjord.
Een torenhoge ijsberg
Op enkele kilometers van Narsaq rijst een torenhoge ijsberg op in een van de zijfjorden. De kapitein mindert vaart om de passagiers aan boord de gelegenheid te geven foto’s en filmpjes te maken. In de ruim 3 weken dat ik in Groenland ben geweest, is dit met recht de grootste ijsberg die ik heb gezien. En dan te bedenken dat 90 procent van het ijs zich onder het wateroppervlak bevindt. De kapitein vaart er langzaam een rondje omheen. Hij vertelt dat het een verdwaalde ijsberg uit Oost-Groenland is die hier aan de bodem is vastgelopen. Soms komen er ook ijsberen meedrijven die de bewoners in de dorpen de stuipen op het lijf jagen.
Van die ijsberen wordt overigens vermoed dat ze eenmaal bij de zuidpunt van Groenland aangekomen weer van de ijsbergen op het land springen, om vervolgens via de fjorden en de ijskap weer terug te gaan naar waar ze vandaan komen. Bewezen is dit niet, maar de verhalen zijn zeer hardnekkig en kun je overal en van iedereen horen.
De landingsbaan op het vliegveldje van Narsarsuaq is gedurende de Tweede Wereldoorlog door de Amerikanen aangelegd. De militaire luchtmachtbasis, onder codenaam Blue West One, is strategisch gekozen vanwege de relatief gunstige fjordvallei en zijn toegang tot de Noord-Atlantische luchtcorridors. Na de oorlog heeft het al die tijd trouw dienstgedaan voor de burgerluchtvaart, maar daar komt binnenkort een einde aan als de internationale luchthaven die nabij Qaqortoq in aanbouw is, wordt geopend.
Vliegveld kent meerdere incidenten
De landingsstrip heeft een lengte van 1810 meter en is een uitdaging voor piloten die laag over het water van de Erik de Rode-fjord komen aanvliegen. Narsarsuaq Airport kende meerdere incidenten en bijna-ongelukken vanwege de gevaarlijke ligging aan een smal fjorddal met steile bergen en dichtbij de ijskap van Zuid-Groenland.
Het vliegveld is berucht om zijn plotselinge weersveranderingen, turbulentie en mist. Dit maakt aanvliegen en opstijgen bijzonder uitdagend, vooral voor grotere vliegtuigen. Er zijn meerdere incidenten geweest waarbij vliegtuigen in de fjord verkeerd uitkwamen, te dicht bij bergflanken vlogen, of vanwege plotseling opkomende mist een doorstart moesten maken met nauwelijks ruimte om te stijgen. Landen op het nieuwe vliegveld van Qaqortoq zal wat dat betreft een stuk veiliger zijn.
Terug naar de warmte van Nederland
Het zal voor mij straks wel weer eventjes wennen zijn om vanuit het koele Arctische zomerweer in de warmte van Nederland aan te komen. Maar gelukkig kan ik dan verkoeling zoeken in de duinpannen waarin het tijdens plaknachten lekker koel wordt. Overdag moet je overigens niet in de pannen komen, want dan kan de temperatuur er juist oplopen tot boven de 40 graden.
Met dank aan Blue Ice Explorer. Voor het boeken van boottochten en pakketreizen in de Zuid-Groenlandse fjorden zie: https://blueiceexplorer.gl
