Afkalvende gletsjer aan de Heilbotfjord
Reinout van den BornVrieskoujager Pieter Bliek verblijft in Groenland en doet verslag. Vandaag maakt hij een boottocht naar een afkalvende gletsjer aan de Heilbotfjord.
Vanuit het Zuid-Groenlandse plaatsje Narsaq is het 80 kilometer varen naar de Qalerallip-fjord, in de volksmond ook wel Heilbotfjord genoemd. In de open speedboot van Jonas en zijn vriend Miilu is het een klein uurtje varen. We zijn op weg naar de gelijknamige en afkalvende gletsjerrand die de fjord met ijsbergen voedt. Ik heb de eer om de allereerste gast te zijn van het zojuist opgerichte Narsaq Tours.
Een typische gletsjerfjord
De Heilbotfjord is een typisch gletsjerfjord met aan weerszijden steile en tientallen meters hoge rotswanden. De lengte bedraagt iets van 20 kilometer met een gemiddelde breedte van enkele kilometers. Deze fjord is een van de vele zijfjorden van de veel grotere Brede-fjord, met een lengte van 87 kilometer en met een breedte van op sommige plekken 12 kilometer. Deze fjord komt op de Labrodorzee uit die tussen West-Groenland en Canada ligt.
Aan het einde van de zijfjord monden 3 gletsjertongen uit in het water. Deze ijstongen zijn afkomstig van de Qalerallip Imaa-gletsjer. Deze gletsjer was ten tijde van de zogeheten Kleine IJstijd in de 17e en 18e eeuw veel langer. Sinds het begin van de Eerste Industriële Revolutie is de ijstong met 8 kilometer geslonken.
Imposante ijsbergen
Kapitein Jonas laveert behendig langs de ijsbergen en stuurt de boot naar de meest rechtse, afkalvende gletsjerrand. Onderweg cirkelen we om nog een paar imposante ijsbergen heen om ze van dichterbij te kunnen gadeslaan. Sommige ijsbergen zijn tientallen meters breed en hoog. ‘En dan te bedenken dat de overige 90 procent nog onder water zit’, merkt Jonas op.
De voorkant van de gletsjertong drijft op het zoute water en wordt door het getij op en neer bewogen. Dit heet een getijdengletsjer. De beweging van het water en het zout hebben invloed op het afkalvingsproces en de beweging van het ijs.
Gletsjertong een paar kilometer breed
De gletsjertong is aan de voorkant een paar kilometer breed. Jonas legt de boot op enkele honderden meters voor de 50 tot 100 meter hoge en grillige ijsrand stil en zet dan de motor uit. Wat een rust. Plotseling horen we een luid gekraak, waarna een groot brok ijs van de rand afbreekt en met een doffe plons het water meters hoog doet opspatten. Even later komen enkele golven onze kant oprollen die de boot zachtjes op en neer doen gaan.
Kort daarop weer een luid gekraak gevolgd door hetzelfde ritueel. Zo staren we een uur lang naar de diepblauwe en op sommige plekken fluorescerende en gekartelde ijsrand. We blijven op veilige afstand. Liimu: ‘Dat er grote brokken ijs afbreken, is geen probleem. Wat gevaarlijk is, zijn de grote ijsblokken die van onderaf door de druk van het ijs omhoog worden geduwd en ineens aan de oppervlakte komen. Vandaar dat we gepaste afstand bewaren.’
Aantrekkend toerisme
De beide vrienden spelen met hun net opgerichte Narsaq Tours handig in op het aantrekkende toerisme in Groenland. ‘We varen met onze boot niet naar die andere gletsjerranden, maar juist naar deze, waar bijna niemand komt. We willen de mensen de bijzondere plekjes laten zien’, zegt Jonas.
Na de afkalvende gletsjerrand een uur te hebben bewonderd, keren we om. Maar we nemen niet dezelfde weg terug. Vlak voor we de brede Bredefjord bereiken, maken we ineens een scherpe bocht naar links om de veel smallere Quvnerssuaq-fjord op te varen. Zo varen we om het eilandje Manitsoq heen, om vervolgens door een nauwe en korte, kloofachtige doorgang het doodlopende maar sprookjesachtige binnenmeertje Qassikuluut op te varen.
Laag struikgewas
De hoge wanden zijn hier her en der met laag struikgewas begroeid. ‘Hier komt geen enkele andere touroperater’, zegt Liimu trots. Vanwege de hoge rotswanden rondom valt de wind hier bijna helemaal weg. Ideaal om hier een hut te bouwen waar toeristen kunnen overnachten. Jonas: ‘Dan komen we ze de volgende dag weer met de boot ophalen.’ Vanuit dit verborgen meertje is het een klein half uurtje terugvaren naar Narsaq.
Voor het boeken van een boottocht bij Narsaq Tours zie de Facebookpagina of email.
