Vakantievierders trekken massaal naar hete vakantielanden
Reinout van den BornIn de regio zuid zijn de vakanties begonnen. De eerste grote groepen Nederlanders reizen naar het zuiden af (nog 57 procent brengt hun vakantie deze zomer in het buitenland door). Wat komen ze daar aan weer allemaal tegen?
Het zal de meesten van ons niet zijn ontgaan: het zuidwesten van Europa heeft een extreme junimaand achter de rug. In Spanje – en in Portugal zal dat niet anders zijn geweest – was juni zelfs met afstand de warmste eerste zomermaand ooit. Het oude record uit 2017 (gemiddeld 22,8 graden) werd met bijna een graad scherper gesteld naar 23,6 graden.
Spanjaarden schrokken ervan
Ze zijn er in Spanje wel van geschrokken. Waar het scherper stellen van maandrecords tot dit jaar vooral tiendenwerk was, kwam er nu in één keer dus bijna een graad bij. Volgens het Spaanse KNMI was de maand ‘extreem warm’.
De Spaanse krant El Pais wijst er in zijn verhaal over het junirecord op dat de vorige recordmaanden (2003 en 2017) allebei in het Europese perspectief gezien historische maanden waren. In 2003, omdat de maand toen de start van de pan-Europese hittegolf markeerde die uiteindelijk in tienduizenden hitte-gerelateerde stergevallen uitmondde, het leeuwendeel in Frankrijk. In juni werden delen van Portugal door een natuurbrand getroffen die aan meer dan 60 mensen het leven kostte. Beide gebeurtenissen waren in hun jaren groot nieuws.
Rechtszaak was het gevolg van de bosbranden
De brand in Portugal leidde er destijds toe dat een groep Portugese jongeren het voor elkaar kreeg dat het Europese Hof voor de Rechten van de Mens een groep van 33 landen daagde, vanwege het gebrek aan actie tegen de klimaatverandering.
Er waren in Spanje de afgelopen maand meer waarschuwingen dan ooit, gerelateerd aan het warme weer. Het gebied dat het langste met waarschuwingen te maken had, lag in het noordoosten. Het ging om ‘Centro de Huesca’. Deze regio had op 27 van de 30 junidagen met een vorm van waarschuwingen te maken in verband met het warme weer.
Een veel groter gebied in Europa was warm
De hitte in Spanje was onderdeel van een veel groter gebied in Europa dat in de voorbije junimaand veel warmer dan gebruikelijk was. Het strekte zich uit tot over vrijwel het gehele westelijke en centrale deel. Ook Nederland lag erin. Wij beleefden met een gemiddelde junitemperatuur van 18,3 graden de op één na warmste junimaand ooit.
Ook landen als Frankrijk en de Alpenlanden werden vrijwel voortdurend met warmte geconfronteerd. Opvallend waren daarbij de hoge bovenluchttemperaturen. Diverse Zwitserse bergstations registreerden dan ook hun warmste junimaand ooit.
Zwitserse temperatuurrecords
Jungfraujoch (3571 meter) kwam op een gemiddelde temperatuur van 2,6 graden uit. Het oude record was 2,2 graden, in 2003. Piz Corvatsch (3294 meter) ging van 4,3 graden in 2003 naar 4,4 graden de afgelopen junimaand. Weissfluhjoch (2691 meter) noteerde een junitemperatuur van 8,4 graden, het oude record uit 2003 bedroeg 8,3 graden. Zermatt (1638 meter) ging van 15,7 graden in 2003 naar 15,8 graden nu, Ulrichen (1321 meter) van 16,4 graden in 2003 naar 16,6 graden nu en Adelboden (1321 meter) evenaarde met 17,0 graden het record uit 2003.
Het warme weer op het Europese continent werd veroorzaakt door een hardnekkige zuidwestcirculatie op de oceaan, met lagedrukgebieden rond IJsland en een hogedrukgebied bij de Azoren. Daar weekte de zuidwestcirculatie steeds weer nieuwe hogedrukcellen los van het bestaande hogedrukgebied, die vervolgens via Frankrijk, de Benelux en Duitsland naar het noordoosten trokken en elke keer weer nieuwe golven met warme lucht met zich meevoerden. Scandinavië en het uiterste oosten van Europa bleven erbuiten.
Voorlopig houdt de pan-Europese warmte aan
Omdat de verwachting is dat in deze situatie de komende tijd weinig verandert, lijkt het niet alleen in Nederland, maar ook in de landen ten zuiden van ons voorlopig erg warm te blijven. Alleen de komende dagen voert een noordwestelijke even wat koelere lucht met buien aan, die ook Frankrijk, Duitsland, de Alpenlanden en het oosten van Europa kunnen bereiken. Zelfs de Balkan en het voormalige Joegoslavië krijgen er nog een staartje van mee.
Vanaf komende woensdag echter herstellen hogedrukgebieden hun invloed op het Europese weer en keren zon en warmte terug naar de landen die ook in juni zo warm waren.
