Ten zuiden van Nederland heeft zich groot hittebastion opgebouwd
Reinout van den BornHet mag de komende dagen in Nederland dan even minder warm zijn, de hitte is nooit ver weg. Ten zuiden van ons heeft zich voor junibegrippen een enorm hittebastion opgebouwd. Niet alleen Frankrijk, maar ook het Iberisch schiereiland zit er middenin.
Het is de zuidwestelijke circulatie op de oceaan en boven het noorden van Europa die de ene na de andere hogedrukcel van het hogedrukgebied bij de Azoren losweekt, die vervolgens over Frankrijk naar het noordoosten trekt. Soms is de koers ervan zo dat ook wij er even onder terechtkomen, een andere keer trekt het hogedrukgebied wat zuidelijker langs.
Ook Frankrijk doet nu volop mee
Ten zuiden van de zich steeds afsplitsende hogedrukgebieden heeft zich inmiddels dus een indrukwekkende poel van zeer warme lucht opgebouwd. Eerst hadden vooral Spanje en Portugal daarmee te maken, nu doet Frankrijk ook volop mee. De temperaturen lopen er de laatste tijd steeds makkelijker en ook vaker tot voor de tijd van het jaar extreme waarden op.
Spanje koert inmiddels af op een voor de junimaand recordaantal dagen met ergens in het land temperaturen boven 40 graden. Op het vliegveld van Cordoba werd gisteren met een maximumtemperatuur van 40,4 graden voor de zesde keer deze maand een temperatuur boven 40 graden aangetekend. Vandaag, morgen en dinsdag lijken daar nog eens bij te komen. En dan zijn er later in de komende week opnieuw kansen. Met de veertigers van komende dagen wordt het record van 9 dagen mogelijk al geëvenaard. De hitte van later kan het record verbreken.
Steeds vaker veertigers in juni in Spanje
Het lukt in Spanje in de junimaand hoe dan ook steeds vaker om de kaap van 40 graden te nemen. In de afbeelding bij dit verhaal is te zien hoe zich vanaf 1991 een duidelijke verdichting in het aantal dagen met 40+ temperaturen in de junimaand voordoet. Vroeger was zo’n gebeurtenis eigenlijk heel bijzonder. In de jaren zeventig gebeurde het zelfs helemaal niet. Nu wordt er nauwelijks meer een jaar overgeslagen. Alleen in 2021 gebeurde dat nog.
Ook Frankrijk is in de loop van deze junimaand steeds verder opgewarmd. De hogedrukgebieden, die de Spaanse warmte er hebben ingevangen, laten die steeds vaker naar het noorden golven. Zo kunnen de temperaturen later in de komende week rond woensdag ook in de buurt van Parijs tot dik boven 35 graden stijgen. In het centrale deel van Frankrijk zou het dan zelfs 40 graden kunnen worden. Een schampschot van die warmte bereikt woensdag ook Nederland. In het zuiden zou het bij ons dan tropisch warm kunnen worden.
De grootste hitte moet nog komen
Bij al die hitteberichten uit de gebieden ten zuiden van Nederland moeten we bedenken dat het nog maar juni is. Normaal is juni de meeste gematigde van de drie zomermaanden. De opwarming van het Europese continent is nog in volle gang en bereikt in onze omgeving pas zijn hoogtepunt in de periode van 20 juli tot en met 20 augustus, het tijdvak dat ook wel de fase van de Hondsdagen wordt genoemd. Dat is voor ons land het hartland van de zomer.
Als het nu in de brongebieden van warmte die ons land kan bereiken al zo warm is, dan belooft dat nog iets. Zeker als we daarbij in ons achterhoofd houden dat de drukverdeling boven Europa, zoals we die nu zien, ook een groot deel van de rest van de zomer zou kunnen voortduren. En het is die drukverdeling die het hittebastion in het zuiden op de rails heeft gezet.
De seizoensmodellen zagen het al vroeg
Het is daarom ook goed te begrijpen waarom de seizoensmodellen in april en mei al op de warme, pan-Europese zomer aanstuurden die er nu daadwerkelijk ook lijkt te komen. De beelden die we nu zien, zijn nagenoeg gelijk aan de verwachtingen die we toen al op de weerkaarten tegenkwamen. Het geheel heeft wel wat weg van de zomer van 2003, die nog altijd een van de warmste was die het Europese continent ooit heeft meegemaakt. Ook toen zat de hitte vooral in Spanje, Frankrijk en in het Alpengebied en kregen wij er in Noordwest-Europa, naarmate de zomer vorderde, steeds langduriger golven van mee.
