Inademen van vervuilde lucht blijkt slecht voor het brein

Foto boven: Smog boven New York - Edwin P. Ewing Jr.

Leven in een grote stad is niet altijd fijn voor het brein. Niet alleen is het een omgeving met veel impulsen, waaraan je nauwelijks kunt ontsnappen, ook blijkt uit onderzoeken dat de aanwezigheid van fijnstof invloed kan hebben op je brein.

Advertentie

We hebben deze winter in grote delen van Europa vaak met inversieweer te maken gehad. In warmbloedige hogedrukgebieden ontstond aan het aardoppervlak een dunne, koude laag. Deze liep niet alleen vol met mist en laaghangende bewolking, maar in gebieden met hoge bevolkingsconcentraties ook met grote hoeveelheden luchtverontreiniging.

Smog boven New York - Edwin P. Ewing Jr.

Samenhang tussen leven in vuile lucht en hersenziekten

Er is al veel onderzoek gedaan naar de samenhang tussen het leven in verontreinigde lucht en het optreden van bij voorbeeld hersenziekten. Zo hebben meerdere wetenschappers 10 jaar lang onderzoek verricht onder 1300 patiënten die in een grootstedelijke omgeving leven.

Uit hun onderzoek bleek dat luchtverontreiniging, die in stedelijke gebieden voortdurend wordt ingeademd, slecht is voor het functioneren van het brein.

Hippocampus en witte stof

Vooral de hippocampus, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het functioneren van het geheugen, kan door langdurige blootstelling aan verontreinigde lucht achteruit gaan. Ook werd bij de onderzoeksgroep vaker het wegspoelen van witte stof in de hersenen waargenomen. De witte stof verbindt de verschillende hersengebieden met grijze stof met elkaar en geleidt de zenuwimpulsen tussen de neuronen.

Advertentie

Een positief punt, dat uit de studie naar voren kwam, is dat patiënten met een omega-3 rijk dieet (dat zit bijvoorbeeld in makreel en zalm) minder gevoelig zijn voor de schade die door het inademen van verontreinigde lucht in het brein kan worden aangericht.

Parkinson en Alzheimer

Een andere studie liet zien dat er een sterke relatie blijkt te zijn tussen het leven in verontreinigde lucht en het optreden van de ziekte van Parkinson. In het onderzoek werden meer dan 63 miljoen Amerikanen (allen ouder dan 65 jaar) 16 jaar lang gevolgd.

De onderzoekers maten de hoeveelheid fijnstof die de onderzoeksgroep inademde, en stelde vast hoe vaak de ziekte van Parkinson in de groep voorkwam. De hoeveelheid luchtverontreiniging bleek direct samen te hangen met het aantal Parkinsonpatiënten. Hetzelfde bleek te gelden voor het aantal mensen met de ziekte van Alzheimer.

Hersenschade bij Inuit

Een derde onderzoek ging over de relatie tussen het optreden van hersenschade bij Inuit in Canada, als gevolg van het voorkomen van gevaarlijk stoffen in hun omgeving.

De onderzochte groep Inuit leefde lange tijd in een zeer gezonde en schone omgeving. Later kwam een deel van hen in contact met schadelijke stoffen als kwik, lood en PCB’s. In die bewuste groep kwamen veel meer psychologische afwijkingen voor dan bij diegenen die nog steeds in een schone omgeving woonden.

Neocortex

Uit MRI-scans bleken die afwijkingen voort te komen uit veranderingen in de gyrus cinguli (gordelwinding, het deel van de hersenen dat fungeert als brug tussen het limbische systeem en de neocortex, met functies als emoties, beloning en het nemen van beslissingen) en de dorsolaterale prefrontale cortex. Deze vormt het bovenste en buitenste deel van de prefrontale schors en regelt het nemen van beslissingen en de concentratie, op bij voorbeeld het wisselen tussen verschillende taken en de vaardigheid om meerdere dingen tegelijk te doen.