Het was gisteren in de duinpannen meer dan 40 graden
Reinout van den BornHet was gisteren een hete dag in Nederland. De hoogste temperaturen werden met 32,8 graden in het zuidwesten gemeten, in Westdorpe en Woensdrecht. In de steden is het nog warmer geweest. Maar het warmst werd het in de duinpannen.
Op Weerverteller.nl besteden we vaker aandacht aan het onderzoek dat vrieskoujagers Pieter Bliek en Karel Holvoet doen, onder meer in 9 duinpannen in Noord-Holland. Ze doen daar temperatuurmetingen die op deze site nu 24 uur per dag live te volgen zijn.
Onderin de duinpannen heersen microklimaten
Vooral in de winter en in het voorjaar hebben we het er vaak over. Onderin de duinpannen, waar met name tijdens heldere en windstille nachten microklimaatjes heersen, kan het dan erg koud worden. Zo is er al eens een temperatuur beneden -20 graden gemeten.
Oorzaak van de kou onderin de duinpannen is dat het zand en de vegetatie daar een zeer geringe warmtecapaciteit hebben. Dit betekent dat ze snel afkoelen. Op die manier kan ook de lucht onderin de duinpan snel koud worden. En schiet de temperatuur er omlaag.
In de zomer kan het er juist zeer warm worden
Andersom geldt gedurende de zomermaanden echter ook dat het kwik er zeer snel kan stijgen. Daarbij geldt, net als in de winter, dat er zo min mogelijk wind moet zijn. Wind werkt verstorend. Door de wind kan de lucht in de duinpan makkelijker mengen met de lucht er omheen. De microklimaatjes kunnen dan veel minder goed hun werk doen.
Gisteren was het zowel heet, als zonnig en lag de wind – eindelijk – een keer aan banden. De temperaturen in de duinpannen schoten dan ook omhoog. In Bol 2 in het Bergense bos werd het op een hoogte van anderhalve meter 36,3 graden, op 10 centimeter steeg het kwik er tot 41,9 graden. En dat terwijl de temperatuur er op een hoogte van 10 centimeter in de voorgaande nacht nog tot 3,1 graden was gedaald. Een verschil van 38,8 graden dus!!
In Santpoort klein 42,4 graden!
Overigens was Bol 2 op een hoogte van 10 centimeter gisteren niet eens de warmste duinpan. Die eer ging naar Santpoot klein. Daar steeg het kwik op grondniveau tot 42,4 graden, na een laagste temperatuur van 4,4 graden in de nacht ervoor. Op anderhalve meter kwam Santpoort klein tot 35,2 graden, iets meer dan een graad minder hoog dus dan Bol 2.
Vrieskoujager Pieter Bliek laat vanaf Groenland, waar hij op dit moment verblijft, weten dat die extreme temperatuurverschillen in de duinpannen invloed hebben op de begroeiing in het gebied. En ook dit is een facet dat deel uitmaakt van het onderzoek ter plaatse.
Zon had heet asfalt tot gevolg
Overigens was de invloed van de zon op de grondtemperaturen de afgelopen dagen ook nog op een andere manier in het nieuws. De aandacht ging daarbij vooral naar de temperatuur van het asfalt uit, ook vanwege het festival op de ring, zoals dat gisteren in Amsterdam werd gehouden. Zo’n 200.000 mensen kwamen erop af. Het festival had plaats op een deel van de ring A10 rond Amsterdam dat speciaal voor dit doel voor het verkeer was afgesloten.
Vanwege de grote hitte bestond de angst dat het asfalt te warm zou worden en dat het publiek oververhit zou kunnen raken. In Nederland ligt in het asfalt op veel wegen, in verband met de gladheidsbestrijding in de winter, een meetnet van wegdeksensoren. Onder meer de asfalttemperatuur wordt hier gemeten. Uit de metingen van de sensoren blijkt dat het asfalt op warme dagen zoals gisteren tot tussen 50 en 55 graden kan opwarmen.
De afgelaste 4Daagse van 2006
Voor evenementen op de weg betekent dit dat de warmte niet alleen van boven, maar ook van onderen komt. Tijdens de 4Daagse van Nijmegen maakten wandelaars hier op de eerste wandeldag in juli 2006 hardhandig kennis mee. Velen raakten aan het einde van de dag door de hitte onwel. Twee deelnemers overleden als gevolg hiervan. De rest van de 4Daagse werd hierna afgelast. Juli 2006 is nog altijd de warmste maand ooit in Nederland.
