De vroege sneeuwperiode van november 1980

Foto boven: Een boer brengt zijn koeien vanwege de plotselinge sneeuwval terug naar de stal - Rob C. Kroes

Er zijn aanwijzingen dat we later in de komende week in Nederland met de eerste uitbraak van koude lucht, vanuit het hoge noorden te maken krijgen. Als dit ook echt gebeurt, wordt het na de passage van een koufront met regen, komende vrijdag, een aantal dagen serieus kouder en zou her en der zomaar een eerste winterse bui kunnen vallen.

Hoewel we er eigenlijk niet meer in geloven, zouden veel mensen het best mooi vinden, om nog eens een echte winter mee te maken. Helemaal als zo’n winter langer dan een week duur, ijs en sneeuw met zich meebrengt en ons eindelijk weer eens op de schaatsen brengt. Niet alleen op natuurijsbanen, maar ook weer eens voor de traditionele toertochten.

plotselinge-hevige-sneeuwval-veehouder-brengt-zijn-ff96a1
Een boer brengt zijn koeien vanwege de plotselinge sneeuwval terug naar de stal - Rob C. Kroes

Nederland op zijn mooist

De winter toont Nederland op zijn mooist, vooral als de temperaturen dalen en er een wit sneeuwtapijt over het land wordt gelegd. In 1980 hoefden we niet lang te wachten. Al eind oktober zorgde een samenspel van weersystemen voor het begin van de eerste koudeperiode. Toen een lagedrukgebied boven Denemarken naar het oosten wegtrok en plaats maakte voor hogedruk vanuit Noordoost-Europa, draaide de wind naar het oosten. Het werd kouder, en op 2 en 3 november stroomde winterlucht vanuit het oosten ons land binnen. De temperaturen doken verder omlaag, in de nachten vroor het licht tot matig, en op 3 november beleefde De Bilt zelfs de vroegste ijsdag ooit.

Sneeuw in aantocht

De eerste dagen bracht de koude oostenwind vooral droge vorst, maar rond donderdag 6 november begon de situatie te veranderen. Terwijl het hogedrukgebied zich richting IJsland verplaatste, probeerde een lagedrukgebied bij Portugal warmere lucht vanuit het zuiden naar Nederland te sturen. Ondertussen naderde vanuit het zuidwesten een gebied met koudere bovenlucht. Boven Nederland ontmoetten de warme en koude lucht elkaar, en het resultaat? Een actieve neerslagzone die veel sneeuw bracht, vooral in het midden en noorden van het land.

Die donderdagavond, 6 november, herinner ik me nog goed. Als 12-jarige liep ik door mijn woonplaats Garderen naar het dorpshuis voor de repetitie van de muziekvereniging. Tot mijn verrassing begon het te sneeuwen, prachtig zelfs, terwijl de temperatuur net onder het vriespunt lag. De grond, door de eerdere vorst al koud, liet de sneeuw meteen liggen. Het witte landschap begon zich langzaam te vormen.

Een witte wereld

Toen de repetitie om kwart over negen was afgelopen en ik naar buiten stapte, werd ik begroet door een volledig witte winterwereld. Het had flink doorgesneeuwd, en ik liep door de dikke laag sneeuw terug naar huis. De volgende ochtend, toen ik uit het raam keek, was de verrassing compleet: een laag van wel 15 centimeter bedekte het landschap. De sneeuw had die perfecte, blauwe gloed die je ziet bij vorst. Een prachtig moment om naar buiten te gaan en te genieten van de stilte en de maagdelijk witte sneeuw, nog onaangetast door voetstappen.

Sneeuwpret en sleeplezier

De sneeuw bleef een aantal dagen liggen, vooral in de gebieden waar de laag het dikst was. Met de koude temperaturen en af en toe een zonnestraal was het de perfecte tijd om naar buiten te gaan. We namen de slee mee naar de zandgaten net buiten het dorp, waar we eindeloos van de heuvels konden zoeven. Meer hadden we op dat moment niet nodig om ons te vermaken.

Het hogedrukgebied bleef nog een paar dagen zijn invloed uitoefenen, maar op 11 november begon zachtere lucht vanaf de Noordzee door te dringen. De sneeuw begon te smelten, en binnen een week was het witte winterlandschap verdwenen.

Een winterse start, maar geen strenge winter

Hoewel deze vroege winterperiode veelbelovend leek, bleef het uiteindelijk bij een mooie opmaat. De rest van de winter van 1980/1981 bleef het vrij zacht, met een eindscore van slechts 39,9 Hellmannpunten. Toch blijft de herinnering aan die prachtige novemberse sneeuwval nog altijd.

Mis ook deze verhalen niet:

Volg ons ook op facebook en X!

Jouw foto op Weerverteller.nl?

Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller