Wat kan er in de laatste 5 zomerweken nog gebeuren?
Reinout van den BornWe zijn in de periode van de Hondsdagen terechtgekomen. Deze fase, die van grofweg 20 juli tot 20 augustus duurt, is klimatologisch de warmste van de zomer.
Wat kan de zomer de komende tijd nog? Zit een stabielere fase er nog in, of moeten we het de rest van de zomer met het huidige, onstabiele weertype doen? En wat doen de temperaturen? Halen die nog een keer uit, of hebben we het warmste weer al achter de rug?

De zomer is tot nu toe erg warm geweest
Met een gemiddelde temperatuur van 18,7 graden staat de zomer van 2025 tot en met gisteren op een 4e plaats in de lijst van warmste zomers ooit in Nederland. Normaal in de vergelijkbare periode is gemiddeld 16,9 graden. Daar zitten we tot nu toe 1,8 graden boven. Dat is een fors verschil dat in de rest van de zomer niet meer zal worden weggewerkt. In die zin kunnen we er dus nu al van uitgaan dat de zomer als een warme de boeken in zal gaan.
Behalve warm is de zomer tot nu toe ook erg zonnig geweest. Landelijk staan we inmiddels op 446 zonuren, tegen normaal 350. Een verschil van bijna 100 uur dus. Op dit moment is dat aantal voldoende voor een derde plaats op de lijst van zonnigste zomers.
Er valt wel duidelijk meer regen dan verwacht
Voor wat de gemiddelde temperaturen en het aantal zonuren betreft, hebben we tot nu toe al met al een topzomer achter ons. Kijken we naar de neerslaghoeveelheden, dan is het niet de droge zomer die alom (ook door Weerverteller) werd voorzien. Juni was een normale maand, daar waar het om de neerslag ging, juli is hard op weg om een (erg) natte maand te worden. In die zin bouwen we dus een overschot ten opzichte van de normaal op.
Voor wat de drukverdeling betreft, was juni een heel duidelijke maand. Op de oceaan was een zuidwestcirculatie actief die de ene na de andere hogedrukcel van het Azorenhogedrukgebied losweekte. Die hogedrukgebieden bereikten ook de Benelux en brachten bij vrijwel ieder weekend een warmtepiek met zich mee. De topper deed zich rond de maandwissel met juli voor. Toen steeg de temperatuur op 1 juli in Maastricht ’s middags tot 39,0 graden.
Langdurig, stabiel weer mist
In de wisselvalligere dagen, tussen de diverse warmtepieken door, was het koeler, maar meestal niet koud. Wel vielen buien, waardoor de regenhoeveelheden steeds toch op tijd werden aangevuld. En we niet van een langdurige periode met stabiel weer konden spreken.
Een dergelijke periode leek in de julimaand wel in aantocht. Meerdere dagen achtereen hintten de modelberekeningen erop dat het weer, na een kou-inval met sterk oplevende wisselvalligheid in de eerste juliweek, zou omslaan. Met vanaf na die omslag hogedrukgebieden op noordelijkere posities, bij ons resulterend in een doorbraak van stabiel zomerweer.
Koudeput boven Polen gooide roet in het eten
De kou-inval kwam er. Het werd bij ons ook even serieus nat. In de Alpen viel in de hogere delen zelfs een pak sneeuw, wat tegenwoordig in juli hoogst ongebruikelijk mag worden genoemd. Daarna bereikten de hogedrukgebieden ook noordelijkere posities. De NAO-index werd zelfs sterk negatief. Wat niet was voorzien, was dat de inval van kou in die eerste week van juli boven Polen een koudeput achterliet. Die gooide voor onze delen van Europa, daar waar het om de verwachte doorbraak naar stabiel zomerweer ging, roet in het eten.
Tussen de hogedrukgebieden in, die boven het noorden en het zuiden van Europa actief waren en de zomer in die gebieden vast in het zadel brachten, bleef boven West-, Centraal- en Oost-Europa een gat over. Waar lagedrukgebieden, afkomstig van de oceaan, dankbaar in doken. Sindsdien is het erg wisselvallig geworden. De achtbaan in de temperaturen is intussen gewoon gebleven. Het afgelopen weekend verliep in Nederland ook weer erg warm.
Hoe gaat het de laatste 5 weken verder?
En hoe gaat het in de laatste vijf weken van deze zomer verder? Krijgen we alsnog de beloofde stabiele zomerperiode? Om eerlijk te zijn, ziet het daar niet naar uit. Na een tijdje negatief te zijn geweest, begint de NAO-index vanaf ongeveer nu aan een volgende positieve fase. Dit betekent dat aan de invloed van de hogedrukgebieden in het noorden een einde komt en dat lagedrukgebieden er de teugels in handen zullen nemen. Zo komt in de loop van deze week ook een einde aan de bijzondere hittegolf in grote delen van Scandinavië.
Op de oceaan gaan we terug naar een zuidwestcirculatie. Het weer gedurende de augustusmaand zou in die zin dan ook weleens op het regime van juni kunnen terugvallen. Met enkele warmtepieken, maar tussendoor ook minder warme perioden met een verhoogde wisselvalligheid. De laatste zomermaand wordt zo waarschijnlijk wel een warme met ook meer zonuren dan normaal, maar geen droge, zoals eerder wel gedacht.
Een topzomer dus, met meer regen dan normaal
Een top 3 positie voor de zomer als geheel zit er zo zeker in. Uiteindelijk zal de zomer van 2025 waarschijnlijk ook als een behoorlijk zonnige de boeken ingaan, met duidelijk meer zonuren dan normaal. Maar de kans is ook aanzienlijk dat het een natte zomer wordt. We koersen op die manier op een topzomer af, een topzomer alleen wel met meer regen dan normaal.
Zoals altijd in het weer, is dit maar een verwachting, al is het er een die zo goed mogelijk onderbouwd is. Er kan in de laatste 5 weken nog veel gebeuren, met als mogelijk gevolg dat ook deze verwachting nog weer iets op zijn kop gaat. Maar dat weten we pas aan het einde.