Tornado richt ravage aan in bossen tussen Arnhem en Apeldoorn

Foto boven: De tornado blijkt in het bos grote schade te hebben aangericht - Reinout van den Born.

Voor wat het weer betreft, was er op woensdag 25 september weinig aan de hand. Het enige opvallende was dat rond vier uur ’s middags boven Midden-Brabant een kleine, maar goed ontwikkelde supercell ontstond. Diverse mensen zagen de bui, maar wisten op dat moment nog niet dat zich in het bosgebied tussen Arnhem en Apeldoorn aan de bui korte tijd een tornado zou vormen. Die in het gebied forse schade heeft aangericht.

Het was dat ik op Weerwoord een filmpje van de tornado zag, geschoten op de A50, ergens tussen Apeldoorn en Arnhem. Anders had ik het niet geweten en was ik er ook zeker niet achteraan gegaan. Nu woon ik in Velp, vlakbij Arnhem en rijd ik die A50 maar al te vaak. In mijn beleving konden het op maar twee plekken gebeurd zijn: in de buurt van het zweefvliegveld Terlet, of een stukje verderop naar het noorden bij de buurtschap; Groenendaal. Als er schade is, dan moet die relatief makkelijk te vinden zijn. Dus spring ik zondagmiddag goedgemutst op mijn fiets en ga op pad. Voor een rit die me uiteindelijk in Groenendaal zou brengen.

IMG-20240929-WA0018
De tornado blijkt in het bos grote schade te hebben aangericht - Reinout van den Born.

Alleen maar heuvels

Het is een tijdje geleden dat ik gefietst heb, en bij Arnhem in de omgeving heb je alleen maar heuvels. Dus is het meteen flink aanpoten. Ik twijfel nog of ik de omgeving van Schaarsbergen in mijn route zal opnemen. Dat zou langer fietsen zijn en ook meer energie kosten. Maar, als ik tijdens mijn onlangs afgesloten tochten door Drenthe één ding heb geleerd, dan is het wel dat schadesporen altijd schuin lopen. Ik zou het dus al eerder kunnen tegenkomen.

Dat blijkt niet het geval. Hoe ik op mijn tocht van Schaarsbergen naar de A50 ook in de bomen tuur, ik zie nergens schade. De tornado is hier niet geweest, of heeft de grond geraakt. Dus besluit ik op de ventweg naast de A50 naar het noorden te fietsen. Eerst komt vliegveld Terlet in zicht. Nergens is er nieuwe schade. Ook hier was de tornado niet, of niet aan de grond. Ik fiets door, langs de Imbos, steeds verder omhoog ook. Gelukkig heb ik een wind in de rug die nog een beetje meehelpt. Als ik bij de buurtschap Groenendaal aankom, doe ik het kalmer aan om beter te kunnen kijken. Op het parkeerterrein, in het midden van de buurtschap, liggen een paar vers gezaagde boomstammen opgestapeld. Maar die kunnen van overal zijn.

IMG-20240929-WA0019
De omgewaaide berk bij het tunneltje - Reinout van den Born

Een tunneltje

Omdat we af en toe in het Deelerwoud wandelen, dat een klein stukje verderop via een tunneltje onder de A50 door bereikbaar is, besluit ik tot daar door te fietsen. Als ik dan nog niets heb gezien, is de zoektocht vergeefs en ga ik weer naar huis, zo bedenk ik. Ook bij het tunneltje lijkt er eerst niks te zijn. Ik wil al wegfietsen als mijn oog op een omgevallen berk valt, net naast de ingang van het tunneltje en een beetje door andere bomen aan het oog onttrokken. Deze berk blijkt vers te zijn omgewaaid. Ik loop het bosje in, en zie meer omgewaaide bomen, bij nadere inspectie ook aan de andere kant van het pad dat de tunnel in gaat. Ze liggen allemaal naar het talud van de weg toe. Ineens krijg ik het gevoel dat ik toch iets op het spoor ben.

Ik besluit mijn geluk aan de andere kant te beproeven. Dat blijkt niet eenvoudig, want het pad loopt daar rechtdoor, weer bij het mogelijke schadespoor vandaan. Je kunt er het bos niet in, vanwege een hek en het feit dat het pad eerst ook nog verdiept ligt en maar langzaam omhoog komt. Een stukje verderop kan ik naar links en zuidwaarts fietsen, op weg naar het mogelijke schadespoor. Aan mijn rechterhand ligt een heideveld, links zie ik het bos.

Ineens sta ik voor het spoor

Vlak voordat het pad een bocht van 90 graden naar rechts maakt, zie ik opnieuw vers gevallen bomen. Ze liggen met de kroon naar het noordoosten, in plaats van naar het westen, aan de andere kant van de snelweg. Dit moet de plek zijn. Ik maak wat foto’s en loop verder het bos in.

IMG-20240929-WA0017
Ik loop tegen nieuwe, omgewaaide bomen aan - Reinout van den Born
IMG-20240929-WA0025
Het worden er meer - Reinout van den Born
IMG-20240929-WA0020
Ineens sta ik voor het schadespoor - Reinout van den Born

Enkele tellen later stuit ik op het echte spoor. Het is ongeveer 50 meter breed en blijkt enkele honderden meters lang te zijn. Op deze plek is de schade het grootst. Net als de afgelopen weken in Drenthe, ben ik ook nu weer verbluft. Er blijkt een groot aantal bomen te zijn omgegaan. In het hart van het spoor staat niets meer overeind. De stammen liggen alle kanten op en vaak over elkaar heen. Je ruikt er de scherpe geur van het blad van de bomen.

Weer word ik overdonderd door de verstilling en de rust, die de plek uitstraalt waar eerder een tornado in een korte tijd een complete ravage heeft aangericht. Ik stel me voor hoe het er zou zijn geweest als ik erbij had gestaan. Dat beeld is nauwelijks te bevatten. Ik klim op één van de omgevallen bomen om een overzichtsfoto van het perceel te maken.

IMG-20240929-WA0024
Hier is de schade echt groot - Reinout van den Born
IMG-20240929-WA0023
Er staat bijna geen boom meer overeind - Reinout van den Born
IMG-20240929-WA0018
De bomen liggen alle kanten op, je ruikt de scherpe geur van het blad - Reinout van den Born

Overweldigend

Het rare is dat je op zo’n plek niet lang kunt blijven staan, omdat het op een beklemmende manier overweldigend is. Al snel loop ik dan ook terug naar mijn fiets en begin aan de terugweg naar huis. Nu zie ik ineens veel meer in het bos naast me. De tornado lijkt een tijdje min of meer evenwijdig aan de A50 te zijn getrokken. Terug bij het tunneltje valt me ook op dat er op een weggetje, dat naar de A50 toe leidt, nog bomen zijn omgewaaid, ook dieper het bos in. Hier zijn mensen van Natuurmonumenten wel met kettingzagen bezig geweest om wat op te ruimen. Mogelijk verklaart dit ook de op het parkeerterrein opgestapelde boomstammen.

IMG-20240929-WA0021
Langs een weggetje, dat naar de A50 leidt, blijken ook bomen te zijn omgewaaid. Ze zijn weggezaagd - Reinout van den Born
IMG-20240929-WA0022
Ook dieper het bos in, blijken hier nog bomen te zijn omgewaaid - Reinout van den Born

Opnieuw een tornadospoor dus, na alle schadesporen die ik de afgelopen weken in Drenthe al heb aangetroffen. In die zin kunnen we stellen dat de laatste maanden niet alleen rustig voorbij zijn gegaan. De eerste herfststorm hebben we inmiddels ook al achter de rug. Een nieuw lagedrukgebied is onderwijl alweer naar Nederland onderweg. Als ik naar Velp terugfiets, zie ik de bijbehorende hoge bewolking vanuit het zuidwesten het luchtruim veroveren. Ik ben benieuwd wat er nog meer in het vat zit. Hopelijk blijft het even wat rustiger.

Verder lezen:

Volg ons ook op facebook en X!

Jouw foto op Weerverteller.nl?

Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller