Ook in Polen worden de winters van vroeger node gemist

Foto boven: De hoge Tatra in Polen in de winter, vanaf een afstand gezien - Anna Regelsberger

Niet alleen bij ons in Nederland, maar ook in andere Europese landen valt het op dat de winters van tegenwoordig steeds minder voorstellen. Zoals in Polen. Niet alleen missen ze er de sneeuw en lage temperaturen van weleer, ook zijn de bang voor de gevolgen van het veranderende winterklimaat in de natuur en ook in de landbouw.

Advertentie

Als we vroeger aan het klimaat in het oosten van Europa dachten, dan hoorden sneeuw en kou daar in de winter onlosmakelijk bij. Oneindige sneeuwvlakten en de daarbij horende temperaturen van vaak 15 tot 20 graden onder nul waren destijds in landen als Polen bijna wel een zekerheidje. Maar die tijd is duidelijk voorbij. Niet alleen bij ons, maar ook in Polen zijn sneeuw en kou stukken zeldzamer geworden. En dat valt veel mensen op.

De hoge Tatra in Polen in de winter, vanaf een afstand gezien - Anna Regelsberger

Raken de winters in de vergetelheid?

In een verhaal op de site van de Poolse radio staat de volgende vraag: ‘Raken de Poolse winters echt in de vergetelheid? De planten zijn alweer wakker…’ En op het moment dat dit verhaal was geschreven, moest de derde wintermaand februari nog beginnen.

Als Polen met Nederland vergelijkt, dan ligt het land een stuk oostelijker. Het klimaat heeft er dan ook – veel meer dan bij ons – kenmerken van een landklimaat. Met de daarbij behorende koude winters en warme en ook relatief droge zomers.

Sneeuw speelde een belangrijke rol

Sneeuw speelde in dat klimaat een belangrijke rol. Hoewel de winters niet nat verliepen, werd de neerslag die wel viel in de zich vormende sneeuwlaag vastgehouden. En in het voorjaar, als de temperaturen weer boven het vriespunt kwamen, gecontroleerd als water aan het onderliggende land afgegeven. Nu de winter in Polen geregeld – net als bij ons – zonder noemenswaardige sneeuwval voorbijgaat, is die waterhoudende sneeuwlaag er vaak niet meer.

Advertentie

De sneeuw wordt tegenwoordig node gemist. Nu het voorjaar zonder het water van de smeltende sneeuw begint, slaan warmte en droogte – vergelijk ook hier het voorjaar bij ons – veel makkelijker toe. Niet alleen loopt de natuur eerder uit (vaak begint dat al in de winter), ook is er door extra verdamping en gebrek aan vocht sneller sprake van watertekorten.

Gevolgen meer dan zichtbaar

De gevolgen daarvan zijn in de Poolse natuur meer dan zichtbaar. Net als bij ons hebben allerlei boom- en plantensoorten het moeilijk. Ook komen de gewassen op het veld steeds vaker in het gedrang door watertekorten. En dat kan later in het jaar de oogst negatief beïnvloeden.

Ook dit jaar is de winter in Polen tot nu erg zacht verlopen. Januari had landelijk een temperatuur van ongeveer 2 graden, vergelijkbaar met 2023. Recordwarm was het in 2007. Vergelijk die 2 graden met de koudste januari sinds het begin van de tweede helft van de twintigste eeuw, die in 1987 plaats had. Toen bedroeg de gemiddelde temperatuur in Polen -10.7 graden. Een verschil van bijna 13 graden dus. Zo zie je de winter ook daar langzaam verdwijnen.

De winters worden node gemist

Ondertussen worden de Poolse winters door veel mensen node gemist. Met een beetje weemoed denken ze terug aan die winters van weleer. Die weliswaar veel overlast opleverden, maar ook wel iets hadden. Zeker nu ze tegenwoordig zijn verdwenen.

Overigens kan ook Polen, net als Nederland, de komende weken nog met een of twee late uitbraken van de winter te maken krijgen. Veel sneeuw ligt er in het land op dit moment niet, maar er kan nog wat vallen, al gaat het daarbij niet om grote hoeveelheden.