Middellandse Zee regio vreest steeds hetere zomers

Foto boven: Het stuwmeer dat de Costa del Sol van water voorziet. Het staat steeds vaker laag - Reinout van den Born

Dat het warmer wordt op aarde, weten we allemaal wel. Dat het in grote delen van Europa sneller gaat dan elders in de wereld ook. Maar dat vooral het Middellandse Zeegebied nu een zorgenkind is, weet misschien niet iedereen.

Advertentie

De snelheid en intensiteit waarmee de Middellandse Zee regio met de gevolgen van klimaatverandering te maken krijgt en de effecten ervan op het leven van de mensen daar, de landbouw en het toerisme, heeft er al toe geleid dat het Europese klimaatinstituut Copernicus het gebied tot ‘hotspot van de klimaatverandering’ heeft uitgeroepen.

Het stuwmeer dat de Costa del Sol van water voorziet. Het staat steeds vaker laag - Reinout van den Born

Conferentie in Valencia

Eind januari kwamen in Valencia wetenschappers en deskundigen bij elkaar om over de klimatologische ontwikkelingen in het Middellandse Zeegebied te praten, de gevolgen ervan op een rij te zetten en uiteindelijk tot een vorm van strategische actie te komen.

De uitwerking van de stijgende temperaturen op het zuiden van Europa is duidelijk. Rond de Middellandse Zee komt het, door het noordwaarts opschuiven van de klimaatzones, steeds vaker tot langdurige droogte. Ook wordt het gebied tegenwoordig iedere zomer door meerdere extreme hittegolven getroffen, met soms grote gevolgen.

Middellandse Zee wordt steeds warmer

Een bijwerking van de hoge temperaturen is, dat ook het zeewater van de Middellandse Zee steeds warmer wordt. Gedurende de afgelopen zomer steeg de gemiddelde watertemperatuur van de gehele zee op 10 augustus tot 28,15 graden, een nieuw record.

Advertentie

Dergelijk hoge watertemperaturen hebben een grote uitwerking, niet alleen op het marine leven in de zee, maar ook op het weer in de landen er omheen. De hoge watertemperaturen in combinatie met de grote hoevelelheden waterdamp in de lucht en de afkoelende bovenluchten gedurende de herfstmaanden, leidden het afgelopen najaar tot diverse overstromingsrampen; in Centraal Europa en in de landen rond de Middellandse Zee.

Meerdere sessies

Tijdens de conferentie werd gedurende drie sessies gekeken naar het wetenschappelijke bewijs voor de veranderingen die zich in de regio afspelen, de gevolgen ervan voor de bevolking, de landbouwsector en het toerisme, en de mogelijkheden om hier een strategische visie tegenover te zetten, die ter overweging naar de diverse, betrokken parlementen wordt gestuurd.

Intussen werpt het zomerhalfjaar zijn schaduwen alweer vooruit. Het water van de Middellandse Zee is nog steeds flink warmer dan normaal. Verder hebben met name landen als Spanje, Portugal en eigenlijk ook Italië een erg droge winter achter de rug.

Een volgende hete zomer doemt op

Mochten de regens ook gedurende de lentemaanden in grote mate uitblijven, dan doemt een volgende zomer met grote hitte- en droogteproblemen op. Een bemoeilijkende factor is hierbij het feit dat we op dit moment met een La Niña te maken hebben, die ervoor lijkt te zorgen dat het hogedrukgebied bij de Azoren sterker dan anders is en ook een noordelijkere positie inneemt. Storingen vanaf de Oceaan kunnen het gebied daardoor moeilijker bereiken.

De afwezigheid van vocht in de bodem leidt er in de zomer toe dat zonnestraling niet of nauwelijks voor de verdamping van bodemvocht wordt ingezet en daardoor extra warmte kan genereren. Het wordt zo warmer dan je op basis van normale (en vochtigere) omstandigheden zou verwachten. Extra hitte tijdens hittegolven ligt op de loer. En het is die extra warmte die de droogte verder doet verscherpen en het gevaar voor natuurbranden doet toenemen. Verder warmt de zee er extra door op, met daarbij de kans op noodweer in de herfst.