Poolijs staat er door gebrek aan winterkou beroerd voor

Foto boven: Zeeijs - Wikipedia

Het steeds wegstromen van grote hoeveelheden koude lucht vanuit het Noordpoolgebied naar het zuiden laat daar zijn sporen na. De situatie van het zeeijs is er op dit moment ronduit beroerd. Nooit eerder was er in deze tijd zo weinig als nu.

Advertentie

Het totale gebied dat met zeeijs bedekt was, had afgelopen vrijdag een oppervlakte van 13,69 miljoen vierkante kilometer, duidelijk onder het op één slechtste jaar 2018.

Beast from the east

Ook dat was een jaar waarin – vooral tegen het einde van de februarimaand – grote hoeveelheden kou vanuit het noordpoolgebied wegstroomden. Grote delen van Europa hadden toen met ‘the Beast from the east’ te maken. In Nederland konden we tot in maart schaatsen. Er waaide daarbij een zeer koude, droge en schrale oostelijke wind.

Ook deze winter zijn, zonder dat daarvoor in de achtergrondfactoren echt aanleiding toe was, steeds weer grote hoeveelheden kou vanuit het poolgebied weggestroomd, onder meer naar Canada en de VS, het oosten van Azië en nu ook grote delen van Europa.

Warme zuidelijke winden

Ervoor in de plaats kreeg het poolgebied met warme zuidelijke winden en de aanvoer van warme lucht te maken. Nog niet lang geleden lage de temperaturen in de hoofplaats Longyearbyen van de eilandengroep Spitsbergen dagenlang tussen 2 en 5 graden boven nul, midden in de poolnacht daar. Een deel van die warmte drong tot aan de geografische noordpool door, waar de temperaturen ook even tot rond het vriespunt stegen. Er waren op dat moment delen van het poolgebied waar het kwik bijna 30 graden hoger dan normaal was.

Advertentie

Het is niet vreemd dat de vorming van zeeijs sterk bij de normaal achterblijft. Tekorten zien we op dit moment eigenlijk aan alle kanten van het poolgebied. De hoge temperaturen hebben ook hun weerslag op de dikte van het ijs. Het is veel dunner dan normaal.

Het totale volume van het ijs

Een manier om vat te krijgen op de combinatie van de hoeveelheid ijs in het poolgebied en de dikte daarvan, is naar het totale ijsvolume kijken. Ook dat wordt gemeten. Volgens de metingen van het Polar Science Center is het ijsvolume in het noordpoolgebied op dit moment in deze periode het op een na laagste ooit. Alleen in 2017 was het nog later.

Het winterseizoen in het poolgebied houdt nog een aantal weken aan. In die periode kan het oppervlak aan zeeijs nog wat verder groeien. Zo halverwege maart wordt het maximum bereikt en komt het smeltseizoen geleidelijk op gang. Het laagste maximum werd in 2017 geregistreerd. Toen kwamen we op een piek van rond 14,4 miljoen vierkante kilometer uit. De kans wordt steeds groter dat we daar dit jaar duidelijk onder gaan blijven.

Ook in het zuidpoolgebied beroerd

Niet alleen in het noordpoolgebied is de ijssituatie slecht, datzelfde kan van het zuidpoolgebied worden gezegd. Het is daar nog zomer en ze koersen er op het jaarlijkse minimum af. Het laagste minimum werd in 2023 met 1,788 miljoen vierkante kilometer bereikt. We staan nu op 2,098 miljoen vierkante kilometer. Dit wordt de komende weken dus nog spannend.