Het is nog maar net warm en de mieren vliegen al uit

Foto boven: Een nest van de in Nederland veel voorkomen wegmieren - Wikipedia

Het was een bijzonder gezicht. Op bezoek bij familie in het oosten kwamen we na een heerlijke wandeling door het buitengebied, dat zich laafde aan het ontluikende zomerweer, weer in huis. En bleek de hele woonkamer vol met vliegende mieren te zitten.

Tegen de ramen, op de vloer en in de vensterbanken, overal vond je ze terug. En dat niet alleen in de woonkamer, ook in de keuken. Ze leken vanuit de kelder te komen, onder de deur door. En als ze dan eenmaal de vrijheid hadden, vlogen ze zo snel als kon naar het licht en kwamen zo in de buurt van alle ramen terecht. Snel gingen we met de stofzuiger aan de slag om ze weer te verwijderden, of probeerden ze via ramen en deuren de tuin in te laten.

Bruidsvluchten

Vliegende mieren zijn ‘gewone’ mieren, maar ze vliegen op een bijzonder moment, namelijk als de bruidsvluchten zich afspelen. Tijdens die vluchten wordt gepaard. Het zijn de vruchtbare jonge koninginnen en de mannetjes van verschillende kolonies die dat doen. Dat gebeurt aan het einde van een zwoele zomerdag en blijkbaar was het zaterdag al zwoel genoeg. Daarbij zijn het de jonge koninginnen die bepalen wanneer het zover is. Zodra zij uitvliegen, gaan de mannetjes er achteraan. En zien wij dus ineens massaal vliegende mieren verschijnen.

Ze komen met mooi weer tevoorschijn, omdat dat alleen dan de omstandigheden goed zijn om te vliegen. Veel mieren overleven de bruidsvlucht overigens niet. Als ze buiten vliegen, worden ze door vogels of andere insecten opgegeten. Komen ze in een huis terecht, zoals de zwerm die wij in het weekend tegenkwamen, dan vallen ze ten prooi aan de stofzuiger.

Het nest

Na de bruidsvlucht zoeken de koninginnen een plek onder de grond op om een nest te bouwen. Als zo’n plek er eenmaal is, bouwt ze (na haar vleugels te hebben afgeschuurd) de eerste cellen. Daarin worden eitjes gelegd, waaruit de werksters voorkomen. Vervolgens brengt de koningin de werksters groot. De werksters helpen bij de verdere uitbouw van het nest. Ze verzamelen ook voedsel. Ondertussen blijft de koningin bevruchte eieren leggen, ze komt daarbij het nest niet meer uit. Dit kan ze doen doordat ze heel veel zaad van de paring in haar lichaam heeft opgeslagen. Tegen de tijd dat het nest bijna af is, legt de koningin de eitjes voor de nieuwe koninginnen en mannetjes. En dan begint de cyclus van voor af aan.

De mannetjes leven maximaal 48 uur, maar gaan na de paring meteen dood. Koninginnen leven veel langer. Onder gunstige omstandigheden kunnen die wel 20 of 30 jaar oud worden. Werksters blijven enkele maanden tot enkele jaren in leven, afhankelijk van het soort mieren. Van gevleugelde mieren heb je dus maar één dag last, al kan het wel meerdere keren per jaar gebeuren, als er meerdere nesten in je buurt of in je huis zitten.

De mieren kunnen bijten

Vliegende mieren kunnen je bijten, maar zullen dat niet gauw doen. Bij een beet komt mierenzuur in een wondje, wat een brandend gevoel en een rode plek geeft. Je kunt zo’n plek deppen met azijn of alcohol. Als je krabt, blijft het langer jeuken.

Als je binnenshuis vliegende mieren tegenkomt, duidt dit er meestal op dat je een nest in huis hebt, vaak in de spouwmuur. Heb je een nest in de tuin, dan is het belangrijk om dat te onderzoeken. Ze kunnen daar overlast opleveren door hun gegraaf. Stoepen, paden en terrassen kunnen erdoor verzakken. In huis plunderen ze je keukenkastjes en vuilnisbak. Ze kunnen ook over je eten heen lopen, en dat is natuurlijk niet zo hygiënisch.

Nest opsporen

Met het opzuigen van de mieren, ben je in huis voor de korte termijn van de problemen af. Voor de lange termijn is het beter het nest te laten opsporen en verwijderen door een professional.