Droogte blijft, verdamping ook. Neerslagtekort stijgt rap
Reinout van den BornDe meimaand in Nederland verloopt tot nu vrij warm en droog. Meer droogte is onderweg, de temperaturen gaan eerst ook omhoog, maar doen later weer een stapje terug. Het belangrijkste punt is de droogte die steeds meer om zich heen grijpt.
Na de eerste 9 dagen staat de gemiddelde temperatuur van mei 2025 op 12,8 graden, 0,8 graden boven het gebruikelijke gemiddelde. De zon heeft die eerste 9 dagen in De Bilt alweer 72 uur geschenen en er is bij het KNMI-hoofdstation tot nu toe geen regen gevallen.
Neerslagtekort loopt snel op
Zoals al aangegeven is de droogte, die steeds verder verscherpt, op dit moment het meest opvallende fenomeen. Het KNMI houdt tussen 1 april en 1 oktober het lopende neerslagtekort bij, dat je verkrijgt door de verdamping van de gevallen neerslag af te halen.
Neerslag valt er nauwelijks, verdamping is er volop. Daardoor staan we inmiddels op sterk negatieve waarden. Landelijk bedraagt het tekort al 73 millimeter en het groeit de komende tijd verder door naar 129 millimeter. Eigenlijk zou je er nog 48 millimeter bij op moeten tellen, want de maand maart verliep ook al erg droog en met een behoorlijke verdamping.
Droge weer houdt aan, verdamping ook
Voor de komende in elk geval 10 dagen wordt verwacht dat het droge weer aanhoudt. Daarbij staat er vaak een wat vlagerige wind en schijnt de zon volop. De verdamping is dan ook relatief groot en het is om die reden dat het neerslagtekort vlot blijft oplopen.
Het gebrek aan regen merken we op allerlei manieren. Niet alleen worden natuur en landerijen erg droog, ook zijn de grondwaterstanden op veel plaatsen ongebruikelijk laag voor de tijd van het jaar. Daarbij voeren de rivieren relatief weinig water aan. En doordat in de stroomgebieden weinig regen valt, verandert ook in die situatie de komende tijd maar weinig.
Grote dagelijkse gang in temperaturen
Voor het weer betekenen de droge bodems dat we een grote dagelijkse gang in de temperaturen zien. De nachten verlopen relatief koud met nog steeds bijna iedere nacht in delen van het land vorst aan de grond en in de duinpannen van vrieskoujagers Pieter Bliek en Karel Holvoet ook op normale waarnemingshoogte. Bol 2 kwam de afgelopen nacht op anderhalve tot -1,30 graden en aan de grond -2,54 graden. Santpoort haalde aan de grond -1,10 graden. In België kwam Oudsbergen aan de grond met -6,1 graden zelfs tot matige vorst.
Overdag lopen de temperaturen makkelijk op. Doordat de bovenlucht daarbij, als gevolg van de vaak noordelijke aanvoer, de laatste tijd relatief koel was, bleef de warmte wel binnen de perken.
Vandaag en morgen gaan de temperaturen wat omhoog. Doordat de wind even een wat meer oostelijke richting krijgt, komt de aanvoer van die gematigde lucht enige tijd tot staan. Was het de afgelopen nacht dus nog vrij koud, met op normale waarnemingshoogte in Leeuwarden 1,4 graden en in Nieuw-Beerta 1,7 graden (aan de grond werd het in Eelde nog -3,4 graden), vandaag overdag kan het kwik op de warmste plaatsen tot 23 graden oplopen.
Morgen tot 25 graden
Morgen zijn temperaturen tot 25 graden te verwachten. Daarbij is er vandaag een vlagerige noordoostenwind, morgen moeten we op een vlagerige oostelijke wind rekenen die dan in het noorden van het land duidelijk te merken zal zijn, vooral gedurende de middaguren.
Na het weekend komt het hogedrukgebied weer op een positie wat verder naar het westen en noorden uit. De wind krijgt bij dan ons opnieuw een noordelijke component, waarmee de aangevoerde lucht weer wat koeler wordt en de temperaturen iets dalen. Ook kan vanuit het noorden of noordoosten dan af en toe wat bewolking overdrijven.
Storingen komen er in onze omgeving niet aan te pas
Het allerbelangrijkste is dat het droog blijft. Storingen komen er in onze omgeving niet aan te pas. Het noordwesten van Europa is steeds een droge vlek op een kaart met andere gebieden die wel af en toe door storingen bezocht worden. Om ons land draaien ze heen. Dat is al een hele tijd zo en lijkt de komende periode dus ook niet te veranderen.
Het kan zijn dat binnen nu en ongeveer twee weken de wind in de noordelijke helft van Europa naar het zuidwesten draait. Hogedrukgebieden komen dan op een zuidelijkere positie uit en geven storingen in elk geval even de kans om ons land te bereiken en van wat neerslag te voorzien. Deze ontwikkeling is echter nog onzeker. En zelfs dan lijkt het erop dat de hogedrukgebieden alweer snel naar het noorden komen en de orde herstellen.
