De natuur is ondanks de droogte nog mooi groen
Reinout van den BornIn Nederland is op veel plaatsen sinds 25 april geen druppel regen meer gevallen. Toen kwam een periode met regen in vooral het oosten ten einde. Ervoor in de plaats kregen we een sterk drogend weerbeeld met veel zon en een stevige wind. Terwijl het neerslagtekort oploopt, vallen de zichtbare gevolgen van de droogte nog mee.
De gebieden waar je de eerste gevolgen van de droogte zou verwachten, zijn de zandgronden in vooral de hogere delen van Nederland. Bruin gras zie je inderdaad op steeds meer plaatsen, vooral op plekken waar het gras eerder is gemaaid. Ook zijn de eerste onttrekkingsverboden van oppervlaktewater van kracht. Maar op de plekken waar je de duidelijkste gevolgen van de zich ontwikkelende droogte zou verwachten, is het toch nog behoorlijk groen.
In Haaksbergen in Overijssel is het nog mooi groen
Erwin Lankheet, weerwaarnemer en eigenaar van de Fruitpluktuin in Haaksbergen, meldde er vrijdagochtend dit over: ‘Bij ons vanochtend grondmist die voor flink wat waterdruppeltjes op de bladeren van onze fruitbomen en andere planten zorgde. Die kunnen dat nu heel goed gebruiken in deze droge periode. Vanaf 25 april is er geen druppel neerslag gevallen in Haaksbergen. We zitten nu in de tweede droogteperiode van dit jaar. De eerste begon op 24 maart. Daarna 20 dagen geen meetbare neerslag. De periode van nu duurt al langer. En wat valt op: het blad aan de bomen is nog mooi groen. Ook het gras in de weilanden zien er nog mooi groen uit’.
Boer Gerrit Woertink uit het Drentse Wijster is het met hem eens. Hij stuurde gisteren drie foto’s van weilanden die hij in beheer heeft. De eerste is van een perceel dat hij van Drents Landschap pacht. Daar lopen koeien. Hij heeft het weiland in het voorjaar met ruige mest bemest. Het gras op het weiland is ietwat schraal, maar ziet er nog mooi groen uit.
De weilanden van boer Woertink liggen op een gunstige plek
De tweede foto is van een 14 hectare groot perceel dat vorige week voor de eerste keer is gemaaid. Zie je in andere delen van het land dat het nieuwe gras hier wat bruin onder vandaan komt, bij Gerrit is ook dit perceel mooi groen. De weilanden van Woertink liggen op een uiterst gunstige plek. Ze krijgen water mee dat van het plateau van Drenthe afstroomt. Zelfs gedurende de droogste jaren heeft hij maar nauwelijks hoeven te sproeien.
Op de derde foto is op nog weer een ander perceel te zien. Ook hier lopen koeien. Het gras is er nog niet gemaaid. Op plekken waar de koeien gelopen hebben, zie je wel een paar bruine plekjes, maar ook hier is de overheersende kleur toch echt groen.
Zelfs in de Achterhoek is het nog mooi groen
Vorige week is Gerrit ook bij de familie Huirne in Ruurlosebroek in de Achterhoek op bezoek geweest, de boerderij waar weerman Jordi Huirne vandaan komt. Ook daar viel het Woertink op hoe groen het gras nog was, zelfs zonder beregening. En dat is ook opvallend. Het was juist de Achterhoek die in eerdere droge jaren zoveel gevolgen van de droogte ondervond.
Nu gaat het hier natuurlijk om een momentopname. Zou de droogte de komende weken aanhouden, dan worden de gevolgen ervan vanzelf groter en ook zichtbaarder. Maar het is goed om te zien dat de natuur in elk geval nu nog veerkracht toont. En dat ondanks een droogte die toch al een heel tijdje aanhoudt. De regen die in april in de oostelijke helft van het land viel, zal ongetwijfeld ook een positieve bijdrage hebben geleverd. Dat kan niet anders.
Op onderzoek in de omgeving van Velp
Zelf ben ik in mijn eigen omgeving ook nog maar even op onderzoek uitgegaan. We wonen in Velp aan de rand van de Veluwezoom, een veel hoger gebied van de Veluwe met zandgronden. In Velp zelf, aan de voet van de heuvels, zijn er al wel bruine stukken gras te vinden. Maar het grootse deel van de natuur staat er nog steeds goed bij. De bomen staan mooi in blad, eigenlijk is alles nog overdonderend groen. Ook staat er nog veel te bloeien. Her en der worden tuinen wel degelijk gesproeid. Maar het lijkt erop dat dit op veel plaatsen nog niet nodig is.
In de bossen is het beeld al niet anders. De modder van de laatste jaren mag op de meeste plaatsen dan zijn verdwenen en de paden zijn stoffig, er zit wel veel blad aan de bomen en de bladeren hangen nog niet slap, zoals dat in andere droge jaren wel het geval was. Boven is de heide wel erg droog en bruin. Maar de meeste poelen staan nog behoorlijk vol.
Aangetaste bossen bij Garderen mooi in het blad
Ook in Garderen, midden op de Veluwe en de woonplaats van mijn vader, zitten de bomen dit jaar dik in het blad. In de bossen is het daardoor donkerder dan in andere jaren.
Rondom Garderen bevinden zich veel beukenbossen. En het zijn juist die beuken die de laatste jaren veel van het grillige te lijden hebben gehad. De droge jaren hadden hun tol al geëist en daarna kwamen twee uiterst natte jaren. Vooral aan de oudere beuken is goed te zien hoe ze van het weer hebben geleden. De grond ligt bezaaid met afgebroken takken, boomtoppen en bomen die het zelfs helemaal hebben begeven. Maar wat nog staat, ziet er mooi groen uit. En heeft dit jaar veel blad weten te vormen. Mogelijk ook doordat echte hitte tot nu toe is uitgebleven, de nachten vaak koud waren en de bomen relatief rustig zijn uitgelopen. Waarbij er, op het moment dat het blad aan de bomen verscheen, ook nog eens een tijdje regen is gevallen.
Wisselvallige periode nadert en dat is goed nieuws
In die zin is het goed nieuws dat er later deze week een wisselvalligere periode lijkt aan te breken. Komt die er inderdaad, dan kunnen de ergste gevolgen van de droogte nog een tijdje worden tegengehouden. En kunnen we de zomer nog steeds met enig vertrouwen in gaan.
