Afnemende AMOC veroorzaakt overstromingen in noordoosten VS

Foto boven: Het patroon van de AMOC - NASA Earth Observatory

Bewoners langs de noordoostkust van de Verenigde Staten merken het al jaren: het water staat er steeds vaker hoog. En dat blijkt niet alleen een gevolg van de stijgende zeespiegel door klimaatverandering, maar ook door een verzwakkend systeem van oceaanstromingen in de Atlantische Oceaan te komen: de AMOC.

Dat meldt CNN. De Atlantische Meridionale Omkeringscirculatie – kortweg AMOC – is als een soort gigantische transportband in de oceaan. Ze verplaatst warm, zout en zoet water en beïnvloedt zo het klimaat, het weer én de zeespiegel wereldwijd. Maar die ‘band’ hapert steeds vaker, en dat heeft nu al zichtbare gevolgen voor de Amerikaanse oostkust.

Het patroon van de AMOC - NASA Earth Observatory

Op twee manieren zorgt een zwakkere AMOC voor een hogere zeespiegel:

Uitzettend water:
Normaal gesproken stroomt er zwaar, koud en zout water naar de diepte van de oceaan. Maar bij een verzwakte AMOC wordt dit water minder dicht. Het neemt daardoor meer ruimte in en duwt het zeeniveau omhoog.
Terugslag aan de kust:
De AMOC helpt normaal ook bij het afvoeren van water via de Golfstroom. Nu de kracht ervan afneemt, blijft een deel van dat water op het continentale plat achter, precies langs de kust van het noordoosten van de VS. Gevolg: extra zeespiegelstijging, bovenop de wereldwijde stijging.

Helft overstromingsdagen heeft relatie met AMOC

Onderzoekers hebben nu vastgesteld dat tussen 2005 en 2022 bijna de helft van de overstromingsdagen in deze regio terug te voeren is op de verzwakkende AMOC. In sommige jaren ging het om tot wel acht extra dagen met overstromingen door dit effect alleen.

Advertentie

Met gegevens van getijdemeters en geavanceerde oceaanmodellen konden de wetenschappers dit verband leggen. En nog belangrijker: met die modellen kunnen ze nu ook tot drie jaar vooruit voorzien hoe vaak overstromingen door een zwakkere AMOC zullen optreden. Dat biedt kansen voor betere voorbereiding en bescherming van kwetsbare kustgebieden.

En de toekomst?

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de AMOC de komende decennia verder kan verzwakken door opwarming van het zeewater en smeltend ijs. Een volledig stilvallen zou dramatische gevolgen hebben voor het wereldklimaat – maar zover is het nog niet. De wetenschap kijkt nauwlettend toe, want hoewel de kans onzeker is, zou de impact gigantisch zijn.

Tot die tijd is het duidelijk: de AMOC beïnvloedt het leven aan de kust al – nu, vandaag – en niet pas in een verre toekomst of in Hollywoodfilms.