Onheilspellende asperitas wolken boven Limburg
Reinout van den BornIn Zuid-Limburg waren gisteren aan het einde van de middag voor langere tijd onrustige wolkenstructuren te zien. Hoewel ze er onheilspellend uitzagen, gebeurde uiteindelijk maar weinig. Op een klein beetje regen na bleef het verder droog.
De wolken die over Limburg trokken, waren een variant van de nieuwste wolkensoort die aan de internationale wolkenatlas is toegevoegd: de altostratus (undulatus) aperitas wolken. De asperitas wolk behoort sinds 2017 tot het officiële pallet aan wolken op aarde en staat als zodanig in de Internationale Wolken Atlas van de WMO.
Golfachtige structuren
De definitie is als volgt: Asperitas wolken zijn: goed gedefinieerde, golfachtige structuren aan de onderzijde van de wolk; chaotischer en met minder horizontale organisatie dan de variant undulatus.
Asperitas wordt gekenmerkt door plaatselijke golven in de wolkenbasis, die ofwel glad zijn of bezaaid met kleinere structuren, en soms uitmonden in scherpe punten, alsof men het ruwe zeeoppervlak van onderaf bekijkt. Variërende lichtinval en wolkendikte kunnen leiden tot dramatische visuele effecten. Komt voornamelijk voor bij Stratocumulus en Altocumulus.
De foto’s die Carlos Sour in Vaals van de bewolking heeft gemaakt, laten de meeste van de in de definitie genoemde facetten mooi zien. De golfachtige structuren komen mooi terug. Je ziet grote golven, maar daarop ook veel kleinere. Het is alsof je naar een deinende zee kijkt, met daar overheen nog een matig briesje die de kleinere golven veroorzaakt.
Onheilspellend karkater
Ook zie je her en der de scherpere punten terug, op de plekken waar meerdere golven elkaar treffen en tezamen plaatselijk tot een wat grotere golf aanleiding geven, die uit het geheel iets naar beneden lijkt te komen.
De variërende lichtinval en de verschillende wolkendikten uit de definitie komen fraai naar voren. Inderdaad geven al deze facetten aan de wolkenlaag een nogal onheilspellend karakter. Van noodweer is bij deze wolken echter geen sprake. En in het zuiden van Limburg was dat gisteren, zoals Carlos al meldde, ook niet anders.
Het is mooi om een asperitas laag uit het boekje ook boven Nederland te zien. Ze komen overigens wel vaker voor, vaak in de buurt van gebieden waar van convectieve activiteit sprake is geweest, de vorming van buien dus. Die zagen we gisteren in de buurt van het Limburgse veld boven België en boven Duitsland. Ook in het centrale deel van de VS is niet zelden sprake van de passage van velden met asperitas wolken. Ook daar in verband met buien elders.
Ze zijn de komende tijd vaker te zien
Nu we een paar fraaie voorbeelden van deze ‘nieuwe’ wolken hebben kunnen laten zien, is het leuk om de hemel de komende maanden in de gaten te houden. Er zullen ongetwijfeld veel meer momenten zijn waarop deze fraaie bewolking boven Nederland zichtbaar zal zijn.
