In de hete zomer van 2018 werd alles langzaam droog en bruin
Reinout van den BornEven terug de droogte en de hitte in. Het was de zomer van 2018. Weet u het nog? De eerste droge en hete zomer in een reeks. 2018 staat nog steeds fier bovenaan als warmste zomer in Nederland ooit. Plots zagen we dat onze leefomgeving nog lang niet bestand was tegen dit soort seizoenen.
Door Grieta Spannenburg
De zomer van 2018 was extreem droog, warm en zonnig. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 18,9 graden in De Bilt. De klimatologische normaal ligt op 17,4 graden. Dat is nogal een verschil. We werden die zomer weggeblazen door de opeenvolgende droge dagen en weken.
Alles werd geel
Mijn herinneringen aan die zomer zijn voor een groot deel gekoppeld aan gebeurtenissen. Zo kreeg mijn vader in maart dat jaar een herseninfarct en verbleef hij een groot deel van 2018 op revalidatieplekken. Om weer te leren praten, eten en allerlei dagelijkse handelingen uit te voeren. Het was een heftige tijd, waarin we probeerden mijn vader zoveel mogelijk uitstapjes te geven. Al was het maar even, we liepen met hem door het park, door de tuin van de revalidatieplek en over de Veluwe. En gaandeweg het voorjaar en de zomer werd het beeld overal gelijk: geel en dor. Je kon altijd dezelfde zonnige kleren aanhouden en we wisten elk schaduwplekje te vinden om uit te rusten.
Vaak reed ik over de A50, tussen Arnhem en Apeldoorn. De bomen ín het bos zagen er eigenlijk altijd nog prima uit, maar langs de snelweg werden ze toch steeds bruiner. Het leek op enig moment wel herfst in de zomer. Een deel van de bomen liet het blad zelfs al vallen. De kleinere bomen en struiken op het ecoduct tussen het Deelerwoud en het Terletseveld hadden ook een hele andere kleur gekregen. Later dat jaar zou de natuurbeheerder deze bomen weghalen.
Ondertussen bleek ook al steeds vaker dat fijnsparren een hete zomer slecht verdroegen. Ze werden wat zwakker en vervolgens heel snel aangetast door kevers. Voor heel wat fijnsparren bleek 2018 de genadeklap. Kijk, gras is heel robuust. Het kan geel worden en tot zand verpulveren, maar het komt altijd weer op. Bij bomen is het een heel ander verhaal. Ook veel beuken en eiken hebben geleden onder de zomer van 2018 geleden. Het lijkt erop dat 2018 de droogste was voor onze bossen in vele eeuwen.
Eitjes koken
Doordat het maar zonnig, heet en vaak strakblauw bleef, kreeg ik het idee om eens te kijken of het kon: eitjes koken in het zand. Ik toog naar een stuk zandvlakte op de Veluwezoom. En midden op een hete julidag begroef ik drie eieren onder een dun laagje zand. Ik zat ernaast te zweten en dacht aan de actie van sommigen om een eitje op hun auto te bakken. Een auto kan ook gloedheet worden in de zon.
Het wachten werd niet beloond. Het zand werd niet heet genoeg en ik zat met een heleboel eierstruif… Enigszins gedesillusioneerd nam ik het zaakje, in een bakje, weer mee naar huis. Eigenlijk had ik het ’t jaar erop nog eens moeten proberen. Toen we veertigers haalden. Maar met 40 graden pal in de zon op het hete zand te zitten en waarschijnlijk weer met eierstruif terug te komen? Ik had er geen zin meer in.
Katjes in de tuin
Nog een herinnering aan de lange zomer van 2018. In juli kregen we twee jonge katjes, als gezelschap van onze wat oudere poes. Ze konden continu in de tuin en op de veranda spelen. Altijd was het zonnig en warm. Als er bezoek was, stond de parasol of droegen we petjes tegen de scherpe zon. Het was een zomer die ons terug deed denken aan die van 2003. Dat was eigenlijk de eerste zomer die enigszins schrik aan joeg. Dat het zo lang zo heet kon worden en zo droog kon blijven. Dat was voor die tijd eigenlijk ongekend. Ja, 1976, dat was de topper tot dan toe. Maar inmiddels staat 1976 niet meer in de Top 5 van warmste zomers. De top bestaat nu uit 2018 (nummer 1), 2003 (nummer 2), 2022 (nummer 3), 2006 (nummer 4) en 2022 (nummer 5).
