Het gaat dit jaar niet goed met het zeeijs rond de polen
Reinout van den BornTerwijl de temperaturen bij ons inmiddels de weg naar waarden ruim boven de voor deze tijd van het jaar gebruikelijke gemiddelden ruimschoots hebben gevonden, gaat het met het zeeijs op de beide polen van de aarde niet heel erg goed.
Op de noordpool is het smeltseizoen in volle gang. Begon het in april en deels ook mei allemaal nog relatief rustig, intussen zit de vaart er goed in. Op dit moment ligt het niveau van zeeijsbedekking op de Arctische Oceaan ongeveer gelijk aan dat van het jaar 2012, waarin aan het eind van het smeltseizoen in september het huidige laagterecord werd gezet.
Lucht- en watertemperaturen
Oorzaken voor de snelle smelt liggen niet alleen in de weersomstandigheden van dit moment, die in het poolgebied eigenlijk voortdurend hogere temperaturen dan gebruikelijk laten zien, maar ook in de aanvoer van relatief warm zeewater onder het ijs en in het feit dat veel van het zeeijs in het noordpoolgebied eerstejaars is en dus relatief dun.
Dat laatste is weer goed terug te zien in het totale volume aan zeeijs dat op dit moment in het noordpoolgebied. Het ligt net boven 2019, het jaar met het in deze periode laagste volume aan zeeijs ooit. Waarschijnlijk duiken we hier dit jaar binnenkort onder.
Ook rond Antarctica gaat het niet geweldig
Ook aan de andere kant van de wereld, rond Antarctica gaat het niet geweldig met het zeeijs. Het is er nu winter en de totale hoeveelheid groeit weliswaar, maar niet in het tempo dat in deze tijd van het jaar gebruikelijk is. Dus wordt de afstand met normaal steeds groter. Overigens liggen we nu op een niveau dat vergelijkbaar is met dat van vorig jaar om deze tijd.
Over de oorzaken van het gebrek aan zeeijs rond Antarctica, en dat nu in eigenlijk alle seizoenen, is wat minder bekend. Hoge lucht- en watertemperaturen liggen als oorzaken voor de hand. Maar tot voor een aantal jaren hadden die factoren maar weinig invloed op de ontwikkelingen van het zeeijs rond de zuidpool. Dit veranderde van het ene op het andere moment.
Op Groenlandse ijskap in mei al flink wat smelt
Het warme weer op het noordelijk halfrond heeft er op de Groenlandse ijskap toe geleid dat er vooral in de meimaand al een behoorlijke smelt is geweest, vooral aan de randen van de ijskap. In juni valt de smelt tot nu toe nog mee. Grote uitbraken van warmte, waarbij het ook op de hogere delen van de ijskap tot smelt komt, zijn er dit seizoen nog niet geweest. Maar het is nog vroeg in de zomer. Het smeltseizoen houdt ook hier nog enkele maanden aan.
Het smeltseizoen op de ijskap van Antarctica is al weer even voorbij, maar het was wel een actief seizoen. Vooral de eerste helft, tot aan globaal de jaarwisseling, kwam het op een duidelijk groter deel van het schiereiland en de hoofdijskap tot smelt. Na de jaarwisseling nam dit af en het smeltseizoen ging zelfs relatief vroeg ten einde, al in de loop van februari.
Het gaat nog tot halverwege september door
Het smelten van het zeeijs op de Arctische Oceaan (en ook op delen van de Groenlandse ijskap) gaat nog wel tot halverwege de septembermaand door. Dan zullen we weten of het laagterecord van 2012 in het noordpoolgebied dit jaar zal zijn aangevallen of zelfs scherper zijn gesteld. Veel zal afhangen van de weersontwikkelingen in het gebied de komende weken.
Het groeien van het zeeijs rond Antarctica duurt ook tot ongeveer halverwege de septembermaand, zolang als bij ons de zomer aanhoudt. En dan zullen we weten of ook de maximale zeeijsbedekking in die regio dit jaar op een nieuw laagterecord is uitgekomen.
