Een wolk met Saharazand komt op Nederland af
Reinout van den BornHet wordt vandaag warm in Nederland. In het zuiden kan de temperatuur als alles meezit hier en daar voor het eerst dit jaar de zomerse grens van 25 graden bereiken. Doordat de lucht vanuit het zuiden komt, drijft ook een wolk Saharastof binnen.
De bijzondere wolkenstructuren die bij een lucht vol met Saharastof horen, waren vanochtend op satellietfoto’s boven Frankrijk al te zien. Stofdeeltjes, hoog in de atmosfeer, kunnen als condensatie- of vrieskern voor de vorming van wolkendeeltjes fungeren. Zit er veel stof in de lucht, dan ontstaan die (dunne en hoge) vaak sluierwolken gemakkelijk. Ze hebben een patroon dat zich duidelijk onderscheidt van andere typen hoge bewolking.
Rode sneeuw
Saharazand is een fenomeen dat eigenlijk heel het jaar een rol speelt in het weer. Vooral het zuiden van Europa, maar ook de Canarische eilanden zijn er gevoelig voor. Soms brengt een zandstorm zoveel zand in de lucht dat het zonlicht er rood door gekleurd wordt of, als het echt erg is, dat de zon zelfs bijna helemaal achter het zand in de lucht verdwijnt.
Pas als het regent, komt het zand mee naar beneden. Dan kan er een laagje op auto’s terechtkomen. In de Alpen en bij voorbeeld de Sierra Nevada in het zuiden van Spanje kan de sneeuw helemaal roodgekleurd worden als er regen op valt met veel Saharazand erin. Ook de afgelopen dagen is in het zuidwesten van Europa ‘bruine regen’ gevallen. Zwembaden aan de Costa del Sol raakten er zelfs behoorlijk door vervuild; zoveel viel er.
Ook in Nederland
Ook Nederland krijgt meerdere malen per jaar met Saharazand te maken. Als er dagenlang een zuidelijke wind waait, kan zo’n stofwolk ook onze omgeving bereiken. Niet alleen laat regen dan soms een laagje Saharazand op onze auto’s achter, ook kan het tot spectaculaire zonsopkomsten en -ondergangen komen met al dat stof in de lucht.
Morgen kan bij ons voor het eerst sinds lange tijd weer wat regen vallen. Doordat ook bij ons dan nog Saharastof in de lucht zit, kan die regen het zand mee naar beneden voeren. Zeker op plekken waar maar weinig valt, is dat zand dan onder meer op auto’s terug te vinden.
Amazonewoud
Minder bekend is dat Saharazand ook een belangrijke rol speelt in het ecosysteem van het Amazonewoud, helemaal aan de andere kant van de oceaan in Brazilië in Zuid-Amerika. Tussen het noorden van Afrika, waar de Sahara zich bevindt, en het noorden van Zuid-Amerika waaien de oostelijke passaatwinden die de Atlantische Oceaan oversteken.
Als er in de Sahara een zandstorm is geweest, kan een stofwolk met die oostelijke wind helemaal de oceaan over worden geblazen tot in het Amazonegebied, om daar dan met regen op de grond terecht te komen. Het is inmiddels uit en te na bewezen dat de soortenrijkdom in het Amazonewoud mede zo groot is door de aanvoer van Saharazand vanuit Afrika.
Zand in de motor van een orkaan
Leuk om te vertellen is ook dat een orkaan in de regio ooit met een wolk Saharazand in botsing kwam. Het systeem verloor daarna in korte tijd ongeveer 90 procent van zijn kracht. Er was letterlijk zand in de motor van de orkaan terechtgekomen. Een goed idee om zware orkanen te voorkomen? Nee, niet echt. De hoeveelheden zand die je ervoor in de lucht moet brengen zijn dermate groot dat wij dat als mensen gewoon niet voor elkaar krijgen.
