30-Daagse (+): het laatste kunstje van de SSW
Reinout van den BornHet weer in ons deel van Europa staat op een kruispunt. Terwijl we het wisselvallige weer van de laatste week (dat vooral in de oostelijke helft van Nederland veel regen heeft gebracht) achter ons laten en hogedrukgebieden opnieuw de macht grijpen, lijkt ook de SSW van begin maart zijn grootste invloed op het weer te krijgen.
Zoals op deze site vaak beschreven, speelde zich rond 5 maart boven de Noordpool een plotselinge opwarming van de stratosfeer af. Niet alleen stortte toen de poolwervel in en keerde de stroming rondom de Noordpool in de stratosfeer om, ook werden boven het poolgebied in de atmosfeer grootschalige daalbewegingen in gang gezet.
De grote bulk aan daalbewegingen komt nu
Bereikten de daalbewegingen de bodem van de aarde tot nu toe druppelsgewijs, waarbij in de omgeving van IJsland en Groenland steeds weer een hogedrukgebied ontstond dat vervolgens naar het zuidoosten trok, de komende tijd lijkt juist de grote bulk aan daalbewegingen omlaag te komen. En dan wordt het echt interessant om te zien hoe het weer reageert.
Het eerstvolgende hogedrukgebied dat het weer in onze omgeving in de greep krijgt, is nog het gevolg van zo’n eerdere portie aan daalbewegingen die in het poolgebied aan de grond kwam. Het hogedrukgebied is de afgelopen dagen in de buurt van IJsland ontstaan, heeft al een uitloper tot over het Noordzeegebied en trekt zelf de komende dagen via Scandinavië naar het zuidoosten om in de loop van de komende week boven Oost-Europa terecht te komen. Deze ontwikkeling levert ons land mooi weer en steeds hogere temperaturen op.
De overgang al vanaf vandaag
Vandaag al zien we de overgang. Is het vanochtend eerst nog grijs, vanmiddag komt de zon er steeds beter door, afgewisseld door stapelwolken. Het weekend ziet er vervolgens fraai uit met veel zon, in de middag ook stapelwolken en temperaturen die zondag rond 20 graden kunnen uitkomen. Daarbij waait er een zwakke tot matige noordoostelijke wind.
Week 1: van 28 april tot en met 4 mei
Eerst zonnig en uiteindelijk zomers warm
Vanaf vrijdag duidelijk koeler
Oostelijke, laat in de week noordenwinden
Het hogedrukgebied trekt, zoals in de tekst hiervoor al aangegeven, naar het oosten van Europa. Tot en met komende week donderdag is het zonnig en komen de temperaturen overdag steeds hoger uit. Uiteindelijk is het met middagwaarden rond 25 graden volop zomerweer.
Tegen het einde van de week zien we een verandering. De kern van het hogedrukgebied schuift naar het westen op en er komen grootschalige drukstijgingen in de buurt van IJsland en Groenland door de eerder benoemde ontwikkelingen rond de SSW van eerder in maart. Als een gevolg hiervan draait de wind bij ons vanaf vrijdag naar noordwest tot noord en komt duidelijk koelere lucht het land binnen. Ook neemt de kans op bewolking weer toe.
Week 2: van maandag 5 tot en met zondag 11 mei
We komen onder een trog terecht
Wisselvallig weer
Eerst vrij koel, later mogelijk warmer
De hogedruk bij Groenland lijkt een vrij westelijke positie te krijgen. Het noordwesten van Europa komt onder een trog terecht, die zich aan de oostflank van het hogedrukgebied naar het zuidwesten opbouwt. De vraag is waar de as ervan precies terechtkomt.
In Nederland lijkt het in elk geval een stuk wisselvalliger te worden. Verder hebben de koele opties met windrichtingen tussen noord en west eerst de overhand, later neemt de kans toe dat we aan de warme zijde van de trog-as terechtkomen. In dat geval zouden de temperaturen af en toe flink omhoog kunnen gaan, maar blijft het nog steeds wisselvallig.
Week 3: van maandag 12 tot en met zondag 18 mei
Nog steeds wisselvallig, noorden mogelijk stabieler
Wind met een oostelijke component
Bovennormale temperaturen
Het hogedrukgebied bij IJsland en Groenland ligt nog steeds op zijn plaats. De trog aan zijn oostflank lijkt weer wat naar het oosten te worden gedrukt.
Veel hangt deze week af van de precieze locatie van de gebieden met de laagste luchtdruk. Liggen die ten zuiden van onze omgeving, dan krijgt de wind een oostelijke component en zijn de temperaturen relatief hoog. Komt de lagedruk noordelijker uit, dan is het gematigder.
In het eerste geval maken de zuidelijke provincies de grootste kans op een paar flinke buien, in het tweede geval geldt dat ook voor de rest van het land. Verder is er geregeld zon.
Week 4: van maandag 19 tot en met zondag 26 mei
Wind krijgt een zuidelijke component
Hogere temperaturen
Nog steeds nu en dan een fikse bui
Doordat hogedruk boven het zuidoosten van Europa sterker wordt, wordt de trog in onze omgeving weer naar het noordwesten geduwd. Bij ons krijgt de wind hierdoor een zuidelijke component en komen we aan de warme kant van de trog te zitten. Vanuit het zuidwesten van Europa kunnen wel storingen met regen- en onweersbuien onze omgeving bereiken.
Week 5 en 6: van 27 mei tot en met 8 juni
Hogedruk bij IJsland en Groenland verdwijnt
Hoog in de atmosfeer draait de wind naar zuidwest
Waarschijnlijk een warme start van de zomer
Dit zijn de weken waarin een einde lijkt te komen aan de (ver reikende) invloed van de SSW van begin maart. De daalbewegingen in het poolgebied zijn op, het hogedrukgebied bij IJsland verdwijnt van de kaarten. Week 5 is daarbij een overgangsweek, in week 6 zien we een sterk Azorenhogedrukgebied verschijnen met uitloper over Zuidwest-Europa en Frankrijk.
Tegelijkertijd is de luchtdruk bij IJsland en Groenland dermate ver gedaald dat daar een lagedrukgebied komt te liggen. Het zou een terugkeer van een weertype kunnen opleveren, horend bij een positieve NAO-index. Met lagedrukgebieden op de oceaan en hogedruk boven het Europese continent. En dan is het de vraag welk van de twee het sterkste is.
In elk geval zou de wind in de hogere delen van atmosfeer in week 6 overtuigd de zuidwesthoek kunnen kiezen, met dan de aanvoer van warmere lucht en ook aan de grond hoge temperaturen. Het zou ons hoe dan ook een warme start van de zomer kunnen brengen.
Samenvattend:
Het heeft er alle schijn van dat we de komende week voor het laatste kunstje van de SSW staan, zoals die zich begin maart boven het poolgebied heeft afgespeeld.
Na een week met veel zon en hoge temperaturen draait de wind eind volgende week naar het noorden en stroomt koelere lucht naar het zuiden. Daarbij vormt zich een trog die het weer in de weken daarna in de greep heeft. Het wordt dan wisselvalliger en afhankelijk van de ligging van de as warm of gematigder qua temperatuur.
In de weken 5 en 6 verdwijnt het hogedrukgebied in het noorden en schakelen we hoog in de atmosfeer op een zuidwestenwind over die een warme zomerstart kan brengen.
