En zo was daar ineens wéér een zomerstorm

Foto boven: Buien boven het land bij Zevenhuizen - Jolanda Bakker

En zo was daar gisteren ineens toch een zomerstorm in Nederland. Vooral het westen en noorden kregen ermee te maken. Er waaiden bomen om, mensen op het water en op de weg kwamen in moeilijkheden en hier en daar moesten festivals worden stilgelegd. Er waren enkele lichtgewonden, in het oosten moest iemand korte tijd naar het ziekenhuis.

Het was bijzonder. Precies een jaar en een dag nadat zomerstorm Poly over – ook toen vooral Noordwest Nederland – raasde, was het weer zover. De weerssituaties leken ook wel wat op elkaar. Zowel vorig jaar als nu lag Nederland aan de rand van een groot lagedrukgebied in de hogere delen van de atmosfeer. Aan die rand waaide het boven onze hoofden hard.

Buien boven het land bij Zevenhuizen - Jolanda Bakker

Grens met warme lucht

Verder lag de grens met warme lucht boven onder meer Frankrijk en Duitsland al een paar dagen in de buurt. Hij zwabberde wat over Nederland heen en weer, zonder dat we echt in de warme lucht kwamen. Gistermorgen lukte het even, vooral in het oosten van het land. Nadat een warmtefront was gepasseerd, liepen de temperaturen er vroeg in de ochtend al tot bijna 23 graden op. Daarna kwamen een paar buitjes, die de warmte verdrongen. Het was een bijzondere gewaarwording, want als je buiten kwam, voelde het meteen ook echt warm aan.

Met de overgang naar warme lucht dichtbij en de wind boven ons, waren de omstandigheden geschikt voor de vorming van een klein, maar venijnig lagedrukgebied. Vorig jaar gebeurde dat, nu weer. Het zaadje lag boven het zuiden van Engeland. Terwijl de luchtdruk daar begon te dalen, werd de overgangszone met de warmte in onze omgeving naar het noorden gedrukt. Het raakte dan ook bewolkt en het begon vanuit in het zuidwesten af en toe te regenen. Later op de dag verplaatsen die zone zich geleidelijk naar het noorden van het land.

Stevige buien

Toen het lagedrukgebied boven Engeland in de nacht sterker werd en in noordoostelijke richting de Noordzee op trok, kwamen stevige buien Nederland binnen. Ze trokken vanuit Zeeland over het westen, noordwesten en noorden naar het noordoosten. Op veel plaatsen kwam daarbij 10 tot 15 millimeter omlaag, lokaal meer. Vooral in het noorden waren de velden na de passage van de regen weer uitermate nat. Aan zee was de zuidwestenwind al krachtig.

Jannes natte velden — Het land bij Roodeschool is kletsnat na de buien van zaterdagnacht - Jannes Wiersema

Gisteren overdag kregen we op twee manieren met het windveld rond het lagedrukgebied te maken. Het was in de periode, voorafgaand aan de storm, nog een heel gepuzzel om dat precies uit te vogelen. Leek het er eerst op dat het actiefste windveld vooral ten westen en zuiden van het zich ontwikkelende lagedrukgebied zou komen te liggen, zoals bij Poly vorig jaar, in latere berekeningen werd het windveld aan de oostzijde (dat voor West-Nederland bestemd was) ook steeds belangrijker. En al snel in de ochtend bleek dit ook waar te zijn.

IJmuiden zuidwesterstorm

De wind nam toe. Aan de gehele westkust kwam in de loop van de ochtend en aan het begin van de middag een stormachtige zuidwestenwind te staan, een windkracht 8. IJmuiden meldde zelfs een zuidwesterstorm, en dat meer dan een uur lang. Daarmee werd aan het criterium voor een officiële storm voldaan. De hoogste windstoot werd met 98 kilometer per uur ook in IJmuiden gemeten. Maar op meer plaatsen in heel het westen, het IJsselmeergebied en later ook in het Waddengebied traden windstoten met snelheden boven 90 kilometer per uur op.

In de tweede helft van de middag werd het in het Waddengebied spannend. Dat was de regio die met het windveld aan de zuidkant van de kern te maken kreeg. Vooral het Harmoniemodel van het KNMI berekende direct rond de kern een zeer gemeen windveld, vergelijkbaar met dat rond de kern van Poly, een jaar geleden. Met een reguliere wind die even tot windkracht 11 zou kunnen aantrekken en windvlagen tot in de buurt van 140 kilometer per uur.

Stingjet

Die wind, als hij er al is geweest, had aan de voorzijde van het rond de kern indraaiende buiengebied moeten zitten, op een soort stingjet, zoals Poly die vorig jaar had. Toch was met een blik op de satellietfoto’s gisteren al meteen zichtbaar dat dit toen niet zou gebeuren. Ten eerste bleef de kern van de storm van gisteren verder bij Nederland vandaan op de Noordzee. En ten tweede was de wolkenkrul, horend bij het systeem van gisteren, lang niet zo karakteristiek als die van Poly, op het moment dat de storm vorig jaar over Nederland trok.

En inderdaad: uiteindelijk bleef de wind in het Waddengebied zelfs een fractie achter bij de wind zoals we die eerder op de dag in het westen van het land hadden waargenomen. Hoe het verder op zee was, rond de kern van het lagedrukgebied, vertelt het verhaal niet. Toch lijkt het erop dat Poly uiteindelijk als duidelijk de sterkere van de twee uit de bus is gekomen.

In de avond weer rustiger

En zo ging de dag voorbij en liep ook deze zomerstorm af. Rond een uur of zes trok het KNMI de code geel voor de wind weer in en in de avond begon het allemaal duidelijk rustiger te worden.